‘Se Essa Rua Fosse Minha’ betekent letterlijk ‘Als dit mijn straat was’ in het Portugees. Deze lokale partner organisatie van KIYO geeft kansen aan jongeren in Rio De Janeiro via hun sociale circus, een originele manier om jongeren te empoweren.
Sociaal circus?
SER richt zich op kinderen en jongeren uit sloppenwijken die worden uitgesloten van het regulier onderwijs en nauwelijks recreatiemogelijkheden kennen. Het sociale circus maakt het mogelijk op een speelse, inclusieve en laagdrempelige manier met deze kinderen en jongeren te werken aan kinderrechten en empowerment. SER maakt moeilijke maatschappelijke thema’s (zoals discriminatie, identiteit, milieu) bespreekbaar onder jongeren. Zo leren ze van elkaar en staan ze sterker in de maatschappij: kinderen en jongeren groeien uit tot leiders die ook buiten het circus aan kinderrechten en empowerment werken: ‘ser multiplicador’: het vermenigvuldigingseffect. SER pakt ongelijkheid aan, en probeert de vicieuze cirkel van armoede te doorbreken.
Paulo Freire & Augusto Boal
Aan de basis van de sociale circusmethodologie in Brazilië staan twee grote ‘denkers en doeners’, Paulo Freire en Augusto Boal. Zij zagen de aanpak van de maatschappelijke veranderingsprocessen in Brazilië realiseerbaar via een pedagogische aanpak die personen tot centrale actor helpen uitgroeien van persoonlijke en collectieve bewustwording rond hun rechten. Deze bewustwording en empowerment op grote schaal zou dan ook de maatschappij verbeteren, sociale ongelijkheid doen verminderen, inclusie en participatie voor allen voorzien, als behoeder van de democratie en garantie van alle mensenrechten.
Concreet?
De workshops zelf omvatten praktijkoefeningen waar elk kind of jongere zijn eigen ritme kan volgen. Ze doorlopen een verkenningscyclus van de verschillende circusnummers, van grondoefeningen tot verder gevorderde hoogteacrobatie, op basis van eigen voorkeur en motivatie. Het verschil met het gewone circus is dat de diverse technieken aangevat worden om de persoonlijke en sociaal gebonden verandering na te streven waarvan de deelnemer droomt:
- GRONDOEFENINGEN bouwen vertrouwen en standvastigheid op. Hier wordt mee gestart want dit is de basis om van te vertrekken met plannen en veranderen. De jongeren worden aangemoedigd om te durven loskomen van de grond, om daarna weer stevig met hun voeten op de grond te landen.
- JONGLEREN doelt op concentratie en focus op wat echt belangrijk is in het leven, om dan samen een solidair engagement te durven en kunnen aanhouden.
- EENWIELER stimuleert coördinatie en vlot bewegen in de ruimte, waarbij jongeren rechten voor zichzelf en anderen kunnen behartigen. Het betekent ook leren evenwichtig in het leven staan.
- TRAMPOLINE werkt aan besluitvaardigheid. Het laat jongeren toe om te vliegen, beslissingen te durven nemen, risico’s te analyseren. Ze leren dat geen illusies of drugs nodig zijn om los te komen van de grond en zich vrij te voelen.
- HOOGTE-ACROBATIE EN LUCHTWERK bouwt vertrouwen op hoger niveau, zodat de jongeren “vleugels” krijgen om hun levensproject uit te werken en deel te nemen aan een sociaal veranderingsproject. Motorisch vraagt het een sterke ontwikkeling van de romp en buikspieren want ze moeten het hele lichaam dragen. De wereld krijgt een ander perspectief van het leven vanuit de hoogte. De wereld willen aanpakken staat hier voorop: risico’s durven nemen, grenzen opzoeken en samenwerken.