Solidagro ijvert voor het recht op voedsel wereldwijd. Hoe we dit doen en welk rol de begrippen voedselzekerheid, voedselsoevereiniteit en agro-ecologie hierin spelen, ontdek je in de volgende tekst. Bekijk zeker ook de video waar onze partners het woord nemen!
Solidagro en agro-ecologie volgens de principes van de rechtenbenadering
Solidagro ijvert voor het recht op voedsel wereldwijd door samen met lokale partnerorganisaties in België, Bolivia, Burkina Faso, Filipijnen, Mali en Senegal de transitie naar agro-ecologie te ondersteunen en versterken. Solidagro en haar partners doen dit door het versterken van boerenorganisaties, gemeenschappen en overheden in de ontwikkeling en verspreiding van agro-ecologie via landbouwprogramma’s, educatie, sensibilisering en beleidsbeïnvloeding. Recht op voedsel impliceert dat Solidagro de rechtenbenadering hanteert als leidraad voor haar strategie en interventies.
Wat volgt zijn enkele begrippen verder toegelicht die Solidagro gebruikt als handvatten bij haar werking. We eindigen met een video waarin partners van Solidagro vertellen over de samenwerking met Solidagro.
Voedselzekerheid
Het recht op adequaat voedsel is een fundamenteel en universeel mensenrecht dat toekomt aan alle individuen en alle bevolkingsgroepen. Dit recht is erkend in verscheidene internationale verdragen en gebaseerd op de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (UVRM) en het internationale Verdrag inzake Economische, Sociale en Culturele Rechten.
Het recht op adequaat voedsel impliceert voedselzekerheid, wat betekent dat alle mensen op ieder moment fysieke en economische toegang hebben tot voldoende, veilig en voedzaam voedsel, aanvaardbaar binnen een bepaalde cultuur om te voldoen aan de dagelijkse noden om een actief en gezond leven te kunnen leiden. Daarnaast is ook een vredevolle en stabiele politieke, sociale en economische omgeving essentieel, zodat staten in staat zijn om gepaste prioriteit te geven aan voedselzekerheid en het uitsluiten van armoede. Democratie, bevordering en bescherming van alle mensenrechten en fundamentele vrijheden zijn nodig om duurzame voedselzekerheid voor iedereen te bereiken.
Van hieruit ontstond het concept van voedselsoevereiniteit.
Definitie voedselsoevereiniteit
Via Campesina, een internationale boerenorganisatie, beschrijft voedselsoevereiniteit als volgt:
“Het is het recht van mensen, gemeenschappen en landen om hun eigen landbouw-, werk-, visserij-, voedsel- en landbeleid te bepalen dat past binnen hun eigen ecologische, sociale, economische, culturele en unieke omstandigheden.” [1]
Voedselzekerheid of voedselsoevereiniteit?
Het grootste verschil tussen voedselzekerheid en voedselsoevereiniteit situeert zich rond het gegeven van machtsconcentratie. Voedselzekerheid is een redelijk neutraal concept op vlak van machtsrelaties. Het veroordeelt noch de economische machtsrelaties aanwezig in de voedselketen en internationale voedselhandel, noch het eigenaarschap over essentiële bronnen nodig voor voedselproductie zoals land en toegang tot informatie. Voedselsoevereiniteit aan de andere kant vertrekt vanuit de bescherming van de eigen productiemiddelen en het betrekken van producenten en consumenten bij het landbouw- en voedselbeleid van een land/regio. Dat leidt tot evenwichtigere machtsverhoudingen in de voedselketen, zowel in binnenland als in de internationale handel van landbouwproducten.
Vandaag kiest Solidagro voor het concept voedselsoevereiniteit omdat de doelen, strategieën en engagementen met betrekking tot het recht op voedsel niet passen in de gelimiteerde definitie van voedselzekerheid. Het wordt gezien als een beleidskader dat zorgt voor voedselzekerheid door de grondoorzaken van honger en armoede aan te pakken. Voedselsoevereiniteit omvat dus het echte recht op voedsel.
Solidagro ziet agro-ecologie als de beste manier om het recht op voedsel voor iedereen te garanderen.
CIDSE beschrijft agro-ecologie als:
- een wetenschappelijke onderzoek benadering,
- een aantal principes die veerkracht en duurzaamheid van voedsel- en landbouwsystemen verbeteren
- en als een sociaal-politieke beweging.
Agro-ecologie kan worden gezien als het effect van de gezamenlijke toepassing van vier dimensies, bestaande uit de ecologische, de socio-culturele, de economische en de politieke dimensie.
Meer informatie hierover is te vinden in de paper die CIDSE publiceerde in 2018.[2]
Samenvattend
De sociale, ecologische en economische crisis waarin we ons vandaag bevinden vraagt, volgens Solidagro, om een radicale verandering van onze landbouw- en voedselsystemen. Daarom is het belangrijk om alle vier de dimensies van agro-ecologie tegelijkertijd aan te pakken. Agro-ecologie moet dus beschouwd worden als een ondeelbaar geheel, als een holistische aanpak.
Agro-ecologie draagt bij tot een oplossing voor de grondoorzaken van de uitdagingen waarmee onze maatschappij vandaag geconfronteerd wordt en stelt bestaande machtsstructuren in vraag. Solidagro kiest dan ook om sterk te werken vanuit agro-ecologie als een geheel, omdat het op deze manier kan leiden tot enorme, positieve effecten op mensenrechten en in het bijzonder tot de realisatie van het recht op voedsel.
Illustratie: Solidagro en agro-ecologie (video)
In deze video zien we een ‘food & fun’ dag georganiseerd door Solidagro voor partners, vrijwilligers en sympathisanten. Verschillende van onze partners vertellen over het belang van duurzame landbouw, gezonde voeding, agro-ecologie en internationaal samenwerken.
[1] Definitie van La Via Campesina. Deze definitie werd bevestigd in de paper Food Sovereignty Framework: concept and historical context dat werd voorgesteld op het eerste Internationale Voedselsoevereiniteit Forum in Nyéléni in 2007.
[2] Paper CIDSE: https://agroecologyprinciple.atavist.com/de-principes-van-agroecology