Inès, changemaker onder Palestijnse jongeren

Inès getuigenis laat zien hoe belangrijk het is voor Palestijnse jongeren om een actieve rol te spelen voor verandering, om betrokken te raken bij een beweging en om erkend te worden binnen de sociale beweging.

Mijn naam is Inès en ik ben 19 jaar oud. Ik ben student aan de Birzeit Universiteit voor Economie en ik ben ook lid van een studentenbeweging aan mijn universiteit.

 

Ik kom uit een geëngageerde familie. Mijn grote zus Lama bijvoorbeeld is actief bij “Radio No Frequency” die satirische radiopolitiek maakt over Palestina. Ze was al verschillende keren in Europa, ook in België, om het Europese publiek bewust te maken van de realiteit van de bezetting. Met haar als voorbeeld heb ik besloten me te engageren en me in te zetten voor de nationale bevrijding.

 

Ik heb verschillende trainingen gevolgd en deelgenomen aan verschillende vrijwilligersactiviteiten die de ngo Bisan organiseerde. Ik heb geleerd hoe ik me beter kan uitdrukken voor een publiek, hoe ik vergaderingen organiseer, hoe ik de problemen waar jongeren in mijn directe omgeving mee te maken hebben in kaart kan brengen en hoe ik ze kan mobiliseren om oplossingen te vinden.

 

In november 2018 nodigde Yasmine van Bisan mij uit om deel te nemen aan de Algemene Vergadering van de People’s Health Movement in Dakha, Bangladesh. Dat was een geweldige kans voor een jonge studente als ik, maar het maakte me ook trots op mezelf.

 

Yasmine vroeg me een workshop te geven over de gezondheidstoestand van Palestijnse politieke gevangenen. Dit onderwerp is belangrijk voor mij omdat ik veel jonge mensen ken die in administratieve detentie worden vastgehouden, sommigen van hen al jaren. Tijdens de workshop besefte ik dat veel mensen solidair zijn met Palestina en willen weten hoe ze ons recht op zelfbeschikking van bij hen kunnen steunen.

 

Uiteindelijk heeft mijn engagement in mijn beweging en mijn presentatie in Dakha me doen beseffen dat we als jonge mensen een enorm potentieel hebben om verandering te brengen in Palestina. Ik voel me er helemaal klaar voo

Palestina: strijd voor een ziekteverzekering voor iedereen

De gezondheidssituatie van Palestijnen lijdt zwaar onder de Israëlische militaire bezetting. Toch zijn er ook keuzes die de Palestijnse Autoriteit zelf kan maken om het gezondheidssysteem te verbeteren.

Afhankelijk van Israëlische gezondheidszorg

De toegang tot gezondheidsdiensten beperkt door problemen aan checkpoints of is de bouw van ziekenhuizen in bepaalde regio’s verboden. Ook de toegang tot essentiële geneesmiddelen en medische apparatuur is beperkt omdat Israël de import bemoeilijkt of tegenhoudt.

 

Veel Palestijnen zijn daarom afhankelijk van Israëlische gezondheidszorg voor sommige behandelingen, maar krijgen niet altijd de nodige reisvergunning. In Gaza weigerde Israël 39% van de aanvragen in 2018, op de Westelijke Jordaanoever was dat 18%.

 

Nationale enquête

Toch zijn er ook keuzes die de Palestijnse Autoriteit zelf kan maken om het gezondheidssysteem te verbeteren. Daarom organiseerden de Palestijnse partners van Viva Salud in 2019 een brede bevraging over de nationale ziekteverzekering om na te gaan of die beantwoordt aan internationale standaarden en in welke mate Palestijnen er baat bij hebben en tevreden zijn over de publieke gezondheidszorg.

 

Bisan, die jongerenbewegingen ondersteunt, nam actief deel aan de bevraging. Ze organiseerden een discussie in focusgroepen met jongeren in vijf steden over hun kennis van de nationale ziekteverzekering en de kwaliteit,  van gezondheidspersoneel en -diensten, de toegankelijkheid van gezondheidszorg (bereikbaarheid, prijs, andere obstakels…), de beschikbaarheid, van basisdiensten, geneesmiddelen, en over thema’s zoals vertrouwelijkheid en veiligheid van de gezondheidszorg.

 

Werken aan toegankelijke en kwaliteitsvolle publieke gezondheidszorg

Uit de resultaten van de enquête blijkt onder meer dat 60% van de Palestijnen een nationale ziekteverzekering hebben maar de helft van hen die niet zullen verlengen wegens te duur. Meer dan de helft van de Palestijnen met zo’n een nationale ziekteverzekering gaat naar privéziekenhuizen en driekwart naar privédokters, ook al zijn die duurder. Dat toont dat er nog werk aan de winkel is om de toegankelijkheid en kwaliteit van publieke gezondheidszorg te verbeteren.

Het platform voor de bescherming van het kind richt haar eigen databank op om aan op rechten gebaseerde belangenbehartiging te doen

Om een pleidooi te kunnen houden gebaseerd op bewijzen en feiten heeft het “Plateforme Convention Droits de l’Enfant Maroc” (PCDE) haar eigen databank opgericht over de situatie van kinderen in Marokko.

Het Plateforme Convention Droits de l’Enfant Maroc (PCDE) is een netwerk van burgerorganisaties die in Marokko werkzaam zijn op het terrein van de bescherming van het kind. Amane, partner van KIYO is een zeer actief lid van dit platform. De leden ervan zijn ook samengekomen om toezicht te houden op en steun te verlenen aan de uitvoering van het geïntegreerd overheidsbeleid voor de bescherming van het kind in Marokko, in overeenstemming met de beginselen die zijn vastgelegd in het Internationaal Verdrag inzake de rechten van het kind. Het platform en zijn leden streven naar verbetering van de omstandigheden van kinderen in kwetsbare situaties (kinderen zonder gezinsbescherming, kinderen met een handicap, kinderen in nood, kinderen in situatie van uitbuiting, zonder papieren, migrantenkinderen, kinderen slachtoffer van geweld, en elke andere vorm van kwetsbaarheid) en hun eventuele gezinnen.

 

Betrouwbare, consistente en geactualiseerde gegevens over de situatie van kinderen zijn in Marokko nauwelijks beschikbaar. Om deze leemte op te vullen heeft het PCDE een databank, “Atal Data”, opgericht om gegevens over de situatie van kinderen in Marokko te verzamelen en beschikbaar te maken. De leden van het platform leveren gegevens over verschillende onderwerpen aan (burgerrechten en vrijheden, geweld tegen kinderen, gezinsomgeving en alternatieve zorg, speciale beschermingsmaatregelen, gezondheid en handicap, onderwijs, vrijetijdsbesteding en culturele activiteiten). Deze informatie is gebaseerd op hun eigen werkveld.

 

De analyse van de verzamelde gegevens dient als basis voor het opstellen van het Alternatieve Rapport voor de periodieke rapportering van Marokko bij het Comité van de rechten van het kind in Genève. Elke organisatie kan de gegevens ook gebruiken om haar eigen belangenbehartiging steviger en efficiënter te maken. Amane heeft in samenspraak met haar partners ook een gids voor belangenbehartiging opgesteld, inclusief een gids voor jongeren, om dit pleidooiwerk te vergemakkelijken.

 

Deze databank stelt het platform en de maatschappelijke organisaties in staat om te pleiten op basis van gegevens die de werkelijkheid weerspiegelen en helpt bij het analyseren van structurele oorzaken van onrechtvaardigheid en rechtenschendingen. De rechten van het  kind vormen de basis van hun analyse van ongelijkheid en onrecht. Dit model helpt bij het identificeren van rechthebbenden wiens rechten geschonden worden, de verantwoordelijke plichtsdragers als ook de nodige acties om tot een verandering te komen. Het normatieve kader van het internationale Verdrag inzake de rechten van het kind helpt hen de situatie van het kind analyseren vanuit het standpunt van geschonden rechten en niet vanuit het perspectief van behoeften waaraan moet worden voldaan.

Slechthorende kinderen in Marokko laten zich horen over hun rechten

Een interactieve aanpak die tegelijk voor empowerment van slechthorende kinderen en sensibilisering van hun horende leeftijdsgenoten zorgt.

Kinderen met een handicap zijn extra kwetsbaar voor het risico dat hun rechten niet worden gerespecteerd. Een groep onder hen, de slechthorende kinderen in Marokko, genieten niet van dezelfde “kansen” op ontwikkeling als andere kinderen. Deze discriminatie vormt een manifeste aantasting van de rechten van het kind, in het bijzonder van hun socio-economische ontwikkeling.

 

Dove en stomme kinderen ondervinden moeilijkheden met hun zelfbeeld en zelfvertrouwen met namen vanwege de moeite die ze hebben om te communiceren met hun omgeving, om hun kwaliteiten te laten gelden, zich te doen aanvaarden, hun anders zijn te accepteren en een actieve rol in de samenleving te spelen. Ze blijven erg afhankelijk van hun nabije omgeving. Ze zijn ook het slachtoffer van sociale vooroordelen. Doofheid is een onzichtbare handicap waar weinig informatie over beschikbaar is. Daarbij zijn er maar weinig voorzieningen aangepast aan slechthorende kinderen.

 

De vereniging ATTAWASOL voor slechthorende kinderen, partner van KIYO, organiseert bewustmakingssessies voor horende kinderen op hun school door slechthorende kinderen. Ze gebruiken interactieve tools om de dialoog tussen de kinderen te bevorderen. Het objectief is horende kinderen te sensibiliseren rond doofheid (gedeeltelijke of volledige) en ook te strijden tegen de vooroordelen en discriminatie ten aanzien van dove kinderen, en daarbij de notie van sociale cohesie en respect van de menselijke waardigheid van elk individu te laten doordringen, wat ook hun statuut, toestand of opleidingsniveau is.

 

Het begrip “handicap” en “verschil” wordt besproken door middel van een tekenfilm over een doof kind dat zich in een herkenbare situatie bevindt en de kinderen bespreken dit samen. Daarna wisselen ze hun aspiraties en wensen voor de toekomst uit en ontdekken ze dat ze vaak dezelfde dromen hebben, hetzelfde beroep willen uitoefenen. Daarna proberen een doof en een horend kind een dialoog te voeren om te begrijpen dat het belangrijk is om gebarentaal te kennen om echt te kunnen communiceren. Vervolgens worden ze geïntroduceerd in gebarentaal om een kleine uitwisseling mogelijk te maken. De slechthorende kinderen nemen zelf een deel van de vorming voor hun rekening. Ze worden aangemoedigd om zich te uiten en te getuigen tegen kinderen zonder deze handicap, wat hen in staat stelt om hun vertrouwen in hun capaciteiten te versterken. Deze uitwisselingen brengen de kinderen dichter bij elkaar, doen verschillen en vooroordelen verminderen en versterken het vertrouwen en de openheid van geest. Ze brengen een bewustwording tot stand over de notie van gelijkheid en scheppen vruchtbare grond voor een op rechten gebaseerde ontwikkeling.

Rechten voor kinderen zonder identiteit in Marokko

Het maatschappelijk middenveld en de Marokkaanse regering in dialoog om de rechten te verzekeren van kinderen van alleenstaande moeders.

In Marokko komen kinderen van alleenstaande moeders vaak voort uit ongewenste zwangerschappen. Ze ondergaan ernstige sociale discriminatie omwille van hun statuut als kind van een alleenstaande moeder binnen een context met zeer specifieke religieuze, sociale en culturele voorschriften (seksualiteit wordt enkel binnen het aanbevolen kader van het huwelijk beoefend en daarbuiten is kuisheid aan de orde).

Alleenstaande moeders en hun kinderen worden blootgesteld aan allerlei vormen van geweld en discriminatie. De kinderen zijn gedoemd tot sociaal isolement, door hun familie en soms hun moeders en worden in elk geval voortdurend herinnerd aan hun « hrami » origine. Zo ligt de weg naar revolte, geweld en criminaliteit open. Bovendien hebben veel van deze kinderen geen geboorteakte en/of familienaam en hebben ze geen toegang tot basisvoorzieningen zoals gezondheidszorg of onderwijs. Deze discriminatie vormt een manifeste schending van de rechten van het kind, die hun bestaansrecht raakt, hun recht op bescherming en op een naam.

 

KIYO-partner KARAMA pour le Développement de la Femme (KPDF) beantwoordt aan de basisbehoeften van alleenstaande moeders en hun kinderen via een volledige onthaaldienst (capaciteitsopbouw, sociale en juridische begeleiding, enz.). Door een sterk holistische rechtenaanpak waarbij ook activiteiten van belangenbehartiging en sensibilisering een plek vinden houdt de organisatie tevens een pleidooi voor het recht op ouderlijke verwantschap van kinderen van alleenstaande moeders.

 

Zo organiseerde KPDF een seminarie over het debat rond de rechten van kinderen van alleenstaande moeders op een identiteit en toegang tot fundamentele rechten als antwoord op het recente proces van mogelijke jurisprudentie op het gebied van de rechten van kinderen van alleenstaande moeders. Om de participatieve reflectie en besluitvorming te bevorderen namen hier ook vertegenwoordigers van het ministerie van justitie, van solidariteit, van vrouwenzaken, van familie en van sociale ontwikkeling en ook actoren uit het maatschappelijk middenveld actief aan deel.

Kinderen zonder identiteit beschermen en hun rechten garanderen is een verantwoordelijkheid die we allemaal moeten opnemen. In die zin hebben de staat, gouvernementele en niet-gouvernementele organisaties en actoren uit het sociale middenveld allen de taak te waken over een rechtvaardige behandeling van deze categorie kinderen.

Strijden tegen de verdeeldheid die de bezetting organiseert

Het Palestijnse volk leeft al tientallen jaren onder Israëlische bezetting. Het apartheidsbeleid van Israël heeft een grote invloed op de Palestijnse sociale beweging en heeft geleid tot een heftige politieke, sociale, geografische en religieuze verdeeldheid binnen deze beweging. Het Palestijnse volk heeft nu meer dan ooit nood aan eenheid om te strijden voor het eerbiedigen van zijn recht op zelfbeschikking. 

Toegang tot gezondheidszorg, overal en voor iedereen

In 2019 besloot het Jongerennetwerk voor het Recht op Gezondheid al zijn leden te mobiliseren op de Internationale Jeugddag. Ze gingen in groep naar drie check-points met de eis dat de toegang tot gezondheidszorg voor alle Palestijnen gerespecteerd wordt. Voor de Palestijnen in de Gazastrook die de voorbije jaren steeds moeilijker een uitreisvergunning krijgen om medische redenen. Voor de Palestijnen op de Westelijke Jordaanoever die op weg naar een gezondheidscentrum of ziekenhuis te maken krijgen met talrijke obstakels. Voor de Palestijnen in Oost-Jeruzalem die afhankelijk zijn van een verblijfsvergunning en naleven van de Israëlische wetgeving om toegang te krijgen tot gezondheidszorg.

 

Behalve een eenvoudige actie die op dezelfde dag plaatsvond hebben jongerenorganisaties, -centra en -bewegingen met een eenduidige boodschap aangetoond dat zij in staat zijn de geografische verdeeldheid te overwinnen en samen vanuit Gaza, Oost-Jeruzalem en de Westelijke Jordaanoever te strijden voor het recht op gezondheid. Ze slaagden erin om hun ervaringen uit te wisselen en ‘good practices’ van sociale mobilisatie te delen om zo een eenduidige boodschap te verkondigen.

 

Deze activiteit maakt deel uit van een breder plan van belangenbehartiging door de partners voor de versterking van een sterk publieke gezondheidszorg in Palestina.

 

Een zomerkamp om elkaar beter te leren kennen 

In Palestina staat de zomer synoniem voor ontmoetingen tussen jeugdbewegingen. Samen met Bisan en Health Work Committees (HWC), Palestijnse partners van Viva Salud, organiseren ze jaarlijks een kamp voor ongeveer 100 jongeren.

 

“Dit zomerkamp was geweldig! Ik heb veel jonge mensen met verschillende achtergronden ontmoet. Naast de training en de opgedane kennis waren er ook momenten van samenkomen, lachen, muziek en emoties” – Leïla, lid van een jeugdbeweging aan de Birzeit Universiteit. 

 

Op het programma: bijeenkomsten, leiderschapstrainingen, een betere kennis van hun sociaal-economische rechten en de sociale determinanten van gezondheid en tot slot ook een kans om na te denken over hoe ze zich beter kunnen organiseren. Er waren ook ontspanningsmomenten met Arabische muziek, lessen Dabkeh (Palestijnse nationale dans) en collectieve maaltijden. 

 

Dankzij dit zomerkamp hebben de leiders van de Palestijnse jongerenorganisaties dus een betere kennis van hun rechten en hoe ze die kunnen verdedigen. Het samenbrengen van jongerenleiders uit verschillende regio’s van Palestina heeft ook tot doel banden te smeden en de basis te leggen voor een sterkere nationale samenwerking in de toekomst. Inderdaad, velen van hen zouden elkaar nooit ontmoeten. Israël verhindert inwoners van de Westelijke Jordaanoever om naar Jeruzalem te reizen, op enkele uitzonderingen na. Hun contexten zijn totaal verschillend en dat geldt ook voor de vormen van onderdrukking waarmee ze te maken hebben. Dit zomerkamp is een kans voor deze leiders om elkaar te leren kennen, elkaars context te begrijpen en hun gevoel voor Palestijnse identiteit te versterken. 

 

Wij zijn ervan overtuigd dat een sterke Palestijnse sociale beweging, die verenigd is en alle sociale lagen, geslachten en generaties samenbrengt, een beweging is die de machtsverhoudingen kan verschuiven naar de kant van de sociale rechtvaardigheid en ten gunste van de meest kwetsbare segmenten van de Palestijnse samenleving.

Gaza: Jongeren in actie voor proper water in hun gemeenschap

Een combinatie van overstromingen in de winter en chronisch tekort aan drinkbaar water doorheen het jaar zet jongeren in Gaza in actie. Ze blijven niet bij de pakken zitten en mobiliseren zich samen met de mensen in hun wijk.

In de winter kampt Gaza regelmatig met hevige regenval. Dat leidt vaak tot overstromingen in de straten van sommige wijken. Daarnaast is er ook een tekort aan drinkbaar door de vervuiling van het grondwater en gebrek aan infrastructuur die werkt om het water te zuiveren. In beide gevallen grotendeels te wijten aan de blokkade door Israël (met medeplichtigheid van Egypte) sinds 12 jaar.

 

Jongeren in Gaza voeren campagne in hun wijk onder het motto ‘Een propere tank voor proper water’

 

Na de hevige regen deze winter kwamen jongeren, actief bij Viva Saluds partner Union of Health Work Committees, in actie. Ze klopten aan bij de lokale overheid met de vraag de straten schoon te maken en een duurzame oplossing te zoeken tegen de overstromingen. Dankzij hun motivatie en dialoog met het lokale bestuur, slaagden de jongeren erin de zaken in beweging te brengen! De overheid heeft het water gedraineerd met de steun van de jongeren en de inwoners van de wijk. Daarna hebben ze een systeem geïnstalleerd om het regenwater op te vangen en het af te voeren naar landbouwgrond zodat boeren het in droge periodes kunnen gebruiken.

Maar dat is niet alles. De jongeren voerden ook een bewustmakingscampagne “een propere tank voor proper water”. Daarmee wilden ze de inwoners van de wijk aanmoedigen om hun tank goed te reinigen zodat het water niet vuil, en dus schadelijk voor de gezondheid, werd. Om de campagne en de kwaliteit van het water op te volgen, maakten ze een Facebookpagina met de inwoners van de wijken. Inwoners maken actief gebruik van de pagina om er zaken te posten over problemen in hun wijk om samen oplossingen te vinden.

Sterkere campagnes dankzij het Comité voor coördinatie van campagnes in de Filipijnen

Het Comité voor Coördinatie van Campagnes (CCC) is samengesteld uit de leden van de 3 Belgische organisaties Viva Salud, KIYO en Solidagro, die actief zijn in hetzelfde programma in de Filippijnen. De CCC heeft tot doel het succes van op rechten gebaseerde campagnes te verzekeren. Het bestaat uit leden van de partners en 2 vertegenwoordigers per Belgische organisatie. Het functioneert als een losse groep die de uitdaging aangaat om de gemeenschappelijke plannen en activiteiten van de campagnes van de partners te coördineren. De belangrijkste taak van de CCC is om de implementatie van de gemeenschappelijke campagnes over recht op gezondheid, recht op voedsel en kinderrechten te vergemakkelijken.

De partners hebben ieder hun eigen expertise en verschillende niveaus van capaciteiten en bekwaamheden wat betreft de rechtencampagne, de verdediging en het managen van de campagne. Sommige van hen werken al samen, meer bepaald om de verdediging van de campagnes en de mobilisatie van de massa op te zetten. Maar dit gebeurt niet systematisch en betrekt niet altijd alle relevante actoren.  Het maximaliseren en complementair maken van de capaciteiten van de partners, met het oog op hun gemeenschappelijk doel, zou nochtans de resultaten en de impact van hun werk aanzienlijk verhogen.

 

Het CCC maakte een goede samenwerking doorheen de campagnes mogelijk. De samenwerking tussen sommige partners bestond al voor het opzetten van het CCC, maar dankzij het CCC werd systematisering en institutionalisering van de onderlinge banden en de samenwerking mogelijk. Hierdoor nam ook de communicatie tussen de partners toe wat betreft gevoelige onderwerpen op het vlak van rechten en politieke/sociale prioriteiten. Dit verbeterde de mogelijkheden om te reageren wanneer de context verandert of er onverwachte bedreigingen of schendingen optreden. Het CCC is een losse groep waarin elke partner een gelijkwaardige positie heeft. Het doel van deze groep is om prioriteiten en strategieën te bespreken naar de verdediging toe en het opzetten van de campagnes gevoerd door de partners te verbeteren. Als onderdeel van het programma verschaft het CCC een forum voor discussie, gericht op het uitwisselen van informatie, gedachten en contextanalyses, terwijl de budgetten van de partners en het monitoren van bepaalde zaken buiten beschouwing blijven.

 

Het CCC kan de communicatie en het wederzijds begrip tussen partners met verschillende achtergronden, die zaken op een andere manier benaderen, verbeteren, vooral tussen nationale en regionale/lokale organisaties. Het CCC vereist het actief engagement van alle partners ten aanzien van specifieke en/of gedeelde uitdagingen en onderwerpen. Het coördineren van de partners is van uitzonderlijk belang voor het succes van het werk van de partners, en de CCC kan hierin een rol spelen en hieraan bijdragen.

 

Bepaalde opmerkingen/studies kunnen worden behandeld door het CCC, of door hen in opdracht worden gegeven aan externe instanties of experten. Vooral de institutionele analyse van sommige sociale zaken of de wettelijkheid ervan, het op punt stellen van een bepaalde wijze van handelen en de verdediging van sommige opportuniteiten of uitdagingen. Deze kunnen bijdragen aan de verbetering van de onderlinge verstandhouding tussen organisaties van de burgermaatschappij en de lokale of nationale overheid. Op die manier de kansen verhogen tot het uitwisselen van informatie en het welslagen van onderhandelingen. Betere analyse van de institutionele en wettelijke mogelijkheden zou er ook toe bijdragen om de overheidsinstanties meer gericht te benaderen, en vooral deze instanties die op dit moment niet gevat worden door de maatschappelijke organisaties.

Jongerenorganisaties strijden voor milieubescherming in Palestina

Milieubescherming is een thema dat het bewustzijn van miljoenen jongeren wereldwijd versterkt. Ook in Palestina hebben jongerenorganisaties besloten om zich samen met vele andere Palestijnse sociale bewegingen te organiseren en te mobiliseren om de vernietiging van hun leefmilieu tegen te gaan. 

Een verarmde vallei 

In 2018 stroomt het afvalwater van de gemeenten Betunia en Ramallah nog altijd in de rivier die door de Garutvallei loopt en verschillende dorpen bevoorraadt. Het rioolwater vervuilde de rivier waardoor boeren het water niet meer konden gebruiken voor hun akkers of dieren. Ook gezinnen konden zich op zomerse vrije dagen niet meer ontspannen langs de rivier. De geur was ondraaglijk geworden en de vrees voor permanente grondwatervervuiling groeide. Om nog maar te zwijgen van de schadelijke gevolgen voor de gezondheid van de mensen die in de buurt wonen. 

 

Daarom besloot Bisan, een partnerorganisatie van Viva Salud, om samen met enkele jongerenorganisaties de campagne “Protect Garut valley from waste water” (Bescherm de Garutvallei tegen afvalwater) op te zetten en de bevoegde autoriteiten te overhalen om een duurzame oplossing te zoeken.

 

Empowerment als strategie voor actie: bewustwording, organisatie en mobilisatie  

Bisan begeleidde de jongerenbewegingen doorheen de campagne, maar liet voldoende ruimte om zelf de leiding te nemen. Zo versterkte Bisan door training en continue begeleiding de jongerenleiders in hun leiderschap en capaciteiten om te mobiliseren voor sociale acties.

 

Met de steun van Bisan hebben jongerenorganisaties, -centra en -bewegingen een actieplan opgesteld. Met de kennis en expertise die ze hadden opgedaan tijdens de training creëerden ze verschillende handige communicatiemiddelen: een Facebook-pagina, informatiefolders, video’s, persartikelen en ‘position papers’.

 

Dankzij hun verankering in de gemeenschappen en in het netwerk van Bisan konden de jongerenorganisaties de verschillende groepen ontmoeten die getroffen werden door de vervuiling van de rivier in de Garutvallei: boeren, vakbonden, gemeenschapsorganisaties, gezinnen, journalisten, lokale en nationale politici. Samen hebben ze de gemeenschappen gemobiliseerd en verschillende activiteiten opgezet om de betrokken ministeries aan te sporen het probleem aan te pakken (gezondheid, lokaal bestuur, landbouw, milieukwaliteit, water, en de twee betrokken gemeenten).

 

Vervolgens probeerden ze de campagne zichtbaar te maken door video’s te maken, flyers te verspreiden in scholen en dorpen, de pers te bellen en sit-ins in openlucht te organiseren wanneer de betrokken ministeries een bijeenkomst over de kwestie hielden. Na bijna een jaar campagne voeren behaalden ze een overwinning: het afvalwater werd omgeleid en er werd een openbare aanbesteding uitgeschreven voor de bouw van een waterzuiveringsinstallatie. 

 

Door die ervaring realiseerden de partners en jongerenorganisaties, -centra en -bewegingen zich dat het mogelijk is om concrete en duurzame veranderingen voor hun gemeenschappen te realiseren. Bovendien zijn overwinningen in een dergelijke context belangrijk. Het is ook belangrijk om de tijd te nemen om die overwinningen te documenteren en lessen te trekken.

Filipijnse mensenrechtenverdedigers verzetten zich tegen antiterreurwet

Door de stemming van een antiterreurwet in juli 2020 worden mensenrechtenverdedigers die net opkomen voor een wet die hen beschermt nog kwetsbaarder, zeker in het klimaat van straffeloosheid dat heerst in de Filipijnen.

In 2019 bereikte Karapatan, samen met andere sociale organisaties, een mijlpaal toen het Huis van Volksvertegenwoordigers een wet ter bescherming van mensenrechtenverdedigers unaniem goedkeurde. Die wet verplicht de staat ertoe om mensenrechtenverdedigers te beschermen en wettelijke oplossingen te voorzien voor schendingen van hun rechten.

 

De wet voorziet ook eerherstel voor vrouwelijke mensenrechtenverdedigers en activisten uit de LGBTQIA++-gemeenschap die aangevallen worden omwille van seksuele geaardheid of geslacht. De wet werd gestemd tegen een achtergrond van escalerende pesterijen en lastercampagnes tegen mensenrechtenactivisten door de Filipijnse overheid.

 

De recente moord op Karapatan-lid en bekend mensenrechtenverdediger Zara Alvarez onderstreept de precaire situatie waarin mensenrechtenverdedigers zich onder het huidige bewind bevinden. Alvarez is de dertiende mensenrechtenactiviste van Karapatan die onder de regering-Duterte gedood werd.

 

Addertje onder het gras

Het wetsvoorstel dat mensenrechtenverdedigers moet beschermen zit vast in de Senaat sinds senator Leila De Lima, zelf mensenrechtenactiviste en uitgesproken critica van president Duterte, het daar in 2018 indiende. De regering houdt De Lima nu al drie jaar vast op basis van aanklachten die mensenrechtenverdedigers als verzonnen beschouwen. In de Filipijnen worden wetsvoorstellen pas wet wanneer ze goedgekeurd worden door zowel het Huis van Volksvertegenwoordigers als de Senaat.

 

Ondanks dit manoeuvre is Karapatan blijven lobbyen om het wetsvoorstel erdoor te krijgen en trokken hun activisten de straat op om het grote publiek te sensibiliseren over het lot van mensenrechtenverdedigers. In bijdragen aan mensenrechtenmechanismes van de Verenigde Naties, zoals de Universal Periodic Review, heeft Karapatan altijd duidelijk aangegeven dat de Filipijnse regering onder druk gezet moet worden om werk te maken van het wetsvoorstel ter bescherming van mensenrechtenverdedigers, gezien de verslechterende mensenrechtensituatie in het land.

 

“Dit wetsvoorstel maakt uitgebreid duidelijk welke de noden en gevaren van mensenrechtenwerk zijn bij aanvallen die door de overheid gesteund worden. Het is een cruciale maatregel voor de bevolking, hun gemeenschappen en mensenrechtenverdedigers om hun werk te kunnen blijven doen. We worden gecriminaliseerd en als ‘vijanden van de staat’, ‘terroristen’, ‘destabiliserende factoren’ en andere bestempeld om de aanvallen op ons te rechtvaardigen die worden uitgevoerd in het kader van programma’s om de orde te herstellen en andere repressieve maatregelen. Er is een georkestreerde en systematische beweging om mensenrechtenverdedigers te ondermijnen en in diskrediet te brengen, om ons het zwijgen op te leggen,” zegt Tinay Palabay, secretaris-generaal bij Karapatan.

 

Antiterreurwet

In juli, terwijl het land de strijd aanging met de Covid-19-pandemie en rechten vaker geschonden werden door de militaristische respons van de overheid op de gezondheidscrisis, ondertekende president Duterte de antiterreurwet. Rechtengroepen vrezen dat de regering de wet zal gebruiken om haar critici te vervolgen en tegenspraak het zwijgen op te leggen. Mensenrechtenverdedigers blijven ijveren voor het stemmen van het wetsvoorstel dat mensenrechtenverdedigers moet beschermen, maar ze zijn nu extra kwetsbaar door de antiterreurwet, zeker in het huidige klimaat van straffeloosheid in het land.

 

Impact op mensenrechtenverdedigers

Jigs Clamor van Karapatan beschrijft in detail wat de impact van de wet op mensenrechtenverdedigers en hun eisen zal zijn:

  • Binnen de zeer brede en vage definitie van terrorisme die de wet hanteert kan de regering de rechten die door de het wetsvoorstel dat mensenrechten moet beschermen gegarandeerd worden simpelweg negeren, net als haar plicht om activisten te beschermen, eens een mensrechtenverdediger of organisatie als terrorist bestempeld wordt.
  • Een mensenrechtenverdediger die als terrorist gezien wordt kan onderworpen worden aan toezicht, arrestatie zonder bevel en detentie zonder aanklacht voor meer dan 14 dagen.
  • De regering kan bankrekeningen van individuen en organisaties die het als terroristen ziet bevriezen en de bronnen van hun fondsen blokkeren, of die nu buitenlands of lokaal zijn.

 

In dit opzicht zal de antiterreurwet de harde regeringsaanpak van mensenrechtenactivisme en tegenspraak makkelijker maken. Al voor de antiterreurwet kregen Karapatan en andere progressieve organisaties te maken met allerhande aanklachten vanwege de regering. Dat terwijl de rechtbank hun eis blijft negeren tegen de aanhoudende intimidatie van mensenrechtenverdedigers door de veiligheidsdiensten van de staat.

 

Groeiend verzet                                                                                                                                                  

Waar de regering echter geen rekening mee gehouden had, is dat de antiterreurwet grote publieke verontwaardiging uitgelokt heeft en verschillende sectoren van de samenleving verenigd heeft in hun verzet en kritiek, van grote ondernemersgroepen tot kleine boeren en vissers, studenten, kerkgangers, inheemse bevolkingsgroepen, stedelijke armen, moslimgemeenschappen, advocaten, leerkrachten, bedienden, bekende figuren en anderen. Geen enkele wet uit de recente geschiedenis kreeg zoveel publieke kritiek.

 

De petities stroomden binnen bij het Hooggerechtshof om de wet tegen te houden. Sociale media platformen staan vol met berichten die de impact van de wet uitleggen en de gevaren ervan voor de mensenrechten en de vrijheid. Activisten legden coronamaatregelen zoals het verbod op samenscholingen naast zich neer om massale protesten tegen de wet te organiseren.

                                           

“Ondanks de inspanningen van de staat om mensenrechtenactivisten te demoniseren, zijn wij uiteindelijk allemaal gewone Filipino’s en Filipina’s – leerkrachten, priesters, vakbondsmensen, advocaten, artiesten, gezondheidswerkers, inheemse leiders, boeren, en vele anderen. We zijn geen staatsvijanden maar vastberaden actoren van ontwikkeling naar een waardig leven voor iedereen. We leggen schendingen van mensenrechten bloot en eisen dat de schuldigen zich verantwoorden. Nu we steeds meer mensenrechtenschendingen zien, de toevloed aan repressieve maatregelen en de inperking van de zogenaamde maatschappelijke ruimte, zien we dit als tekenen aan de wand dat we moeten vechten voor de basisrechten en fundamentele vrijheden van de mensen, op alle mogelijke terreinen, ook de wettelijke arena,” zegt Palabay.

 

Filipijnen: kunst als strijdvorm voor mensenrechten

In de Filipijnen ondersteunt Viva Salud sociale bewegingen die zich inzetten voor de mensenrechten. Karapatan, de belangrijkste mensenrechtenorganisatie van het land, is een van die partners. In onderstaande video legt directrice Cristina Palabay uit welke rol cultuur en allerlei kunstvormen spelen in hun strijd voor mensenrechten in de Filipijnen.