Je leven in handen nemen om je leven te redden

Getuigenis van Diego, deelnemer aan een kappersopleiding voorgesteld door AMAR, KIYO partner in Brazilië

KIYO en haar partner AMAR liet me inzien dat hoe uitzichtloos mijn situatie ook leek, ik er zelf verandering in kon brengen. Als je zoals ik in de favela geboren wordt, heb je weinig kansen om uit de greep van de armoede te geraken. Alle middelen om te kunnen overleven zijn goed en dat haalt helaas het slechtste in de mens naar boven. Net zoals zoveel jongeren belandde ik hierdoor als tiener in de lokale drugwereld, als drugkoerier. Het was een gewelddadige wereld, waarin heel wat van mijn vrienden het leven lieten, maar het bracht geld op en dus kon ik overleven. Toch worstelde ik heel de tijd met het feit dat ik dagelijks mijn leven op het spel zette. Als ik er niet meer was, wie zou dan voor mijn familie zorgen.

Toen ik op zoek was naar een uitweg, zag ik via internet dat KIYO samen met haar partner AMAR gratis kapperscursussen aanbood.  Zij boden me de kans om te studeren, zodat ik de kennis kreeg om met een eerlijke job mijn geld te verdienen. Deze kans heb ik met beide handen gegrepen. En met succes! Tijdens de opleidingen leerde ik nieuwe technieken en vaardigheden zoals ondernemerschap, waardoor ik voor het eerst niet meer afhankelijk was van mijn omgeving. Na een opleiding van 6 maanden behaalde ik mijn certificaat van kapper.

Zo ben ik sinds kort de trotse eigenaar van mijn eigen kapperszaak. Het is een kleine zaak in de favela, maar ze levert genoeg op om voor mijn jonge gezin te zorgen en om mijn zoontjes de kansen te kunnen geven die zij verdienen. En dat betekent veel voor mij! Zij zullen niet meer moeten meemaken wat ik heb meegemaakt.

Nu ik mijn leven in eigen handen heb kunnen nemen, inspireer ik jongeren uit mijn buurt om hetzelfde te doen.

De participatie van kinderen in hun gemeenschappen

Burundi is één van de landen die het internationale Verdrag inzake de rechten van het kind ondertekend hebben. Dit verdrag maakt uitdrukkelijk melding van het recht van kinderen op participatie in de besluitvorming die hen aanbelangt. Maar hoe kan deze participatie concreet in de praktijk gebracht worden?

In samenwerking met de vereniging Jumelage Jeunesse pour le Bien Etre des enfants et des jeunes richt KIYO ‘kinder- en jongerenclubs’ op. Na een opleiding over de rechten van het kind zetten de leden van deze clubs gemeenschapsplatformen op voor actie rond problematische kwesties die verband houden met de rechten van het kind en om invloed uit te oefenen op besluitvorming inzake de rechten van het kind.

 

Welke platformen zijn dit?

Deze platformen zijn ontmoetingskaders voor vertegenwoordigers van de kinder- en jongerenclubs op gemeentelijk niveau om gevallen van schendingen van de kinderrechten in de gemeenschappen te verzamelen en ze aan de lokale overheid voor te leggen om de omstandigheden te verbeteren.

 

Wat doen ze?

Deze gemeentelijke platformen maken een analyse van de aangewezen acties en coördineren de gemeenschapsactiviteiten van de kinderen.

Vervolgens richten ze zoneplatformen op om de communicatie over de gehele gemeente mogelijk te maken en tenslotte komen ze een dag per maand samen om de vastgestelde gevallen uit te wisselen en zo hun acties voor campagne op gemeentelijk niveau vorm te geven.

 

Welke acties van belangenbehartiging ondernemen de leden van de platformen?

  • Na het inventariseren van de gevallen van schending van de kinderrechten in hun gemeenschappen stellen de leden acties voor belangenbehartiging op;
  • Ze stellen brieven over de vastgestelde gevallen van schendingen van de kinderrechten op voor de overheden;
  • Ze eisen audiënties bij de autoriteiten om de gevallen toe te lichten. De betrokken overheden bestuderen de gevallen en bepalen de noodzakelijke oplossingen.

 

Dankzij de kinder- en jongerenclubs vergroten de kinderen hun kennis over met kinderrechten verbonden thema’s bij de leden van hun gemeenschap door de opleidingen die ze krijgen. Ze sensibiliseren hun vrienden en de leden van hun gemeenschappen ook met kleine theaterstukjes.

De gemeenschapsgroepen voor sparen en krediet, een bron van economisch herstel en solidariteit

In Burundi hebben achtergestelde mensen geen garanties en vaak zijn ze onvoldoende geïnformeerd over de financiële producten die hun leven kunnen verbeteren. De spaargroepen die KIYO met haar lokale partners organiseert kunnen deze lacunes opvullen en toegang tot het financiële systeem makkelijker en minder intimiderend maken.

Traditionele financiële instellingen zijn niet altijd in staat om te voorzien in de financiële behoeften van de armste mensen. Toch moeten deze mensen toegang hebben tot kleine bedragen aan spaargeld en krediet om onregelmatige inkomsten af te vlakken, geplande uitgaven te garanderen, tijdig te investeren en te reageren op noodsituaties. Door het creëren van zelfhulpgroepen in de gemeenschappen waar ze aanwezig zijn, creëren KIYO en haar lokale partner FVS-Amade sociale banden, gemeenschapsverankering en hoop.

 

De solidariteitsgroepen bestaan uit een dertigtal leden, meestal uit dezelfde wijk. Ze komen een keer per week samen en sparen geld via drie verschillende kassen gedurende een jaar. De eerste kas noemen ze de kapitaalkas. De gespaarde fondsen worden bij een microkredietinstelling geplaatst (die niet toegankelijk is voor kleine bedragen) en woden verdeeld onder de leden zodat ze uitzonderlijke uitgaven (vaak aan hun leven als landbouwer verbonden) kunnen doen. De tweede kas is een solidariteitsfonds die leden of hun gezinsleden kan helpen, bijvoorbeeld bij een hospitalisatie. De derde kas is bestemd voor de wezen en andere kwetsbare kinderen (OEV) van de gemeenschap en kan bijvoorbeeld dienen om materiaal te voorzien bij het begin van het schooljaar. De lijst van OEV’s die hier beroep op mogen doen wordt opgesteld met behulp van het CPE (Comité ter bescherming van het kind) van de gemeenschap en bevat in principe geen kinderen van leden van de groep. Als de groep goed draait kan er ook een gezondheidsmutualiteit aan toegevoegd worden.

 

« Glorieuse heeft niet gestudeerd, maar door haar lidmaatschap van de groep krijgt ze een plaats op hetzelfde niveau als de anderen. Dankzij de groep bloeit ze open. Haar kinderen gaan naar school en hebben genoeg te eten. Nu ze een financiële opleiding gekregen heeft denkt ze anders. Ze voorziet in haar behoeften. »

 

In eerste instantie biedt de solidariteitsgroep een individuele aanpak die nodig is om het vertrouwen te winnen van een bevolking die door jaren van conflict behoorlijk gedestabiliseerd is. Maar wanneer de groep geleidelijk aan begint te functioneren en aan vertrouwen wint, gaat ze over naar een meer collectieve aanpak: van het voorzien van een gemeenschappelijke opslagplaats tot de oprichting van een coöperatieve van meerdere solidariteitsgroepen van dezelfde gemeenschap om een machine voor de verwerking van rijst te kopen. De groep biedt ook een garantie op een zekere rust binnen de gemeenschap omdat de gezinnen van de groepen beschermd zijn tegen vormen van manipulatie waar personen die tot alles bereid zijn om te kunnen overleven niet aan kunnen weerstaan.

Rekening houden met gender: een uitdaging in Burundi

Vandaag de dag moedigen we vrouwen en meisjes aan om te vechten voor hun plaats in samenlevingen waar cultuur, tradities en godsdienst op een voetstuk worden geplaatst. Maar welke hefbomen hebben we om hun initiatieven een boost te geven?

In Burundi is er geen volledige gendergelijkheid omdat er een combinatie is van mogelijkheden en uitdagingen zowel op het niveau van het wettelijke kader als op het niveau van culturele en sociaal-normatieve kader.

Op het gebied van vrouwenrechten in het algemeen beschikt Burundi over een gediversifieerd juridisch arsenaal, met name de grondwet en de internationale verdragen. De kern van de huidige uitdagingen is echter een gebrek aan kennis van het recht, waarschijnlijk als gevolg van de tekortkomingen in de verspreiding en de popularisering ervan, die zelf inherent zijn aan een gebrek aan de nodige middelen, zowel menselijk als financieel, in overeenstemming met de omvang van het probleem[1].

 

Op het vlak van de cultuur is de mentaliteit op het vlak van genderkwesties vrij hardnekkig. In de maatschappij is de plaats van de man, baas van het huishouden, en die van de vrouw, in de eerste plaats in dienst van haar huishouden, verankerd in alle lagen. In deze context van rigide sociale normen nemen de operationele partners van KIYO de taak op zich na te denken over deze kwestie, over hun positie en dit kan leiden tot een duurzame evolutie van de standpunten, de gewoonten en de mentaliteit.

 

In samenwerking met lokale partnerorganisaties zet KIYO strategieën op om het evenwicht te herstellen en de gelijkheid tussen man en vrouw in hun interventiegebied te bevorderen. Op het niveau van de activiteiten wordt aandacht besteed aan de specifieke behoeften van meisjes – belanghebbenden in het programma.  Er wordt ook aandacht besteed aan de bevordering van de gelijkheid tussen man en vrouw in de gemeenschapsstructuren waar het programma mee samenwerkt, met name door te zorgen voor pariteit in de solidariteitsgroepen, de jongerenclubs, de comités voor de bescherming van het kind, enz.

 

De solidariteitsgroepen (GS) voor sparen en kredieten verdienen een vermelding omdat ze een middel zijn om het respect voor vrouwen in de context van het Burundese platteland te bevorderen. Het project dat deze solidariteitsgroepen opzet vertegenwoordigt een inclusieve dimensie op het vlak van gender want dankzij dit project kunnen vrouwen op het platteland, die door de traditie uitgesloten waren uit het economisch systeem, een plaats vinden door zich aan te sluiten bij solidariteitsgroepen. Deze vrouwen zijn nu de drijvende kracht in de ontwikkeling van de gezinnen en hun bijdrage is enorm in de gemeenschapszorg voor weeskinderen en andere kwetsbare kinderen (OEV).

 

KIYO geeft kinderen en jongeren ook de gelegenheid zich uit te spreken over gedrag van genderongelijkheid door hun ouders en oudere broers of zussen dat zelfs de oorzaak is van gendergerelateerd geweld in sommige gezinnen. Deze mentaliteitswijziging -door bewustmakingsacties en verschillende andere strategieën- is dus de hefboom die KIYO in Burundi gebruikt om meisjes en vrouwen volop van hun rechten te laten genieten en hen toegang te geven tot dezelfde mogelijkheden als jongens en mannen.

[1] http://french.xinhuanet.com/2017-05/22/c_136305252.htm

Het platform voor de bescherming van het kind richt haar eigen databank op om aan op rechten gebaseerde belangenbehartiging te doen

Om een pleidooi te kunnen houden gebaseerd op bewijzen en feiten heeft het “Plateforme Convention Droits de l’Enfant Maroc” (PCDE) haar eigen databank opgericht over de situatie van kinderen in Marokko.

Het Plateforme Convention Droits de l’Enfant Maroc (PCDE) is een netwerk van burgerorganisaties die in Marokko werkzaam zijn op het terrein van de bescherming van het kind. Amane, partner van KIYO is een zeer actief lid van dit platform. De leden ervan zijn ook samengekomen om toezicht te houden op en steun te verlenen aan de uitvoering van het geïntegreerd overheidsbeleid voor de bescherming van het kind in Marokko, in overeenstemming met de beginselen die zijn vastgelegd in het Internationaal Verdrag inzake de rechten van het kind. Het platform en zijn leden streven naar verbetering van de omstandigheden van kinderen in kwetsbare situaties (kinderen zonder gezinsbescherming, kinderen met een handicap, kinderen in nood, kinderen in situatie van uitbuiting, zonder papieren, migrantenkinderen, kinderen slachtoffer van geweld, en elke andere vorm van kwetsbaarheid) en hun eventuele gezinnen.

 

Betrouwbare, consistente en geactualiseerde gegevens over de situatie van kinderen zijn in Marokko nauwelijks beschikbaar. Om deze leemte op te vullen heeft het PCDE een databank, “Atal Data”, opgericht om gegevens over de situatie van kinderen in Marokko te verzamelen en beschikbaar te maken. De leden van het platform leveren gegevens over verschillende onderwerpen aan (burgerrechten en vrijheden, geweld tegen kinderen, gezinsomgeving en alternatieve zorg, speciale beschermingsmaatregelen, gezondheid en handicap, onderwijs, vrijetijdsbesteding en culturele activiteiten). Deze informatie is gebaseerd op hun eigen werkveld.

 

De analyse van de verzamelde gegevens dient als basis voor het opstellen van het Alternatieve Rapport voor de periodieke rapportering van Marokko bij het Comité van de rechten van het kind in Genève. Elke organisatie kan de gegevens ook gebruiken om haar eigen belangenbehartiging steviger en efficiënter te maken. Amane heeft in samenspraak met haar partners ook een gids voor belangenbehartiging opgesteld, inclusief een gids voor jongeren, om dit pleidooiwerk te vergemakkelijken.

 

Deze databank stelt het platform en de maatschappelijke organisaties in staat om te pleiten op basis van gegevens die de werkelijkheid weerspiegelen en helpt bij het analyseren van structurele oorzaken van onrechtvaardigheid en rechtenschendingen. De rechten van het  kind vormen de basis van hun analyse van ongelijkheid en onrecht. Dit model helpt bij het identificeren van rechthebbenden wiens rechten geschonden worden, de verantwoordelijke plichtsdragers als ook de nodige acties om tot een verandering te komen. Het normatieve kader van het internationale Verdrag inzake de rechten van het kind helpt hen de situatie van het kind analyseren vanuit het standpunt van geschonden rechten en niet vanuit het perspectief van behoeften waaraan moet worden voldaan.

Slechthorende kinderen in Marokko laten zich horen over hun rechten

Een interactieve aanpak die tegelijk voor empowerment van slechthorende kinderen en sensibilisering van hun horende leeftijdsgenoten zorgt.

Kinderen met een handicap zijn extra kwetsbaar voor het risico dat hun rechten niet worden gerespecteerd. Een groep onder hen, de slechthorende kinderen in Marokko, genieten niet van dezelfde “kansen” op ontwikkeling als andere kinderen. Deze discriminatie vormt een manifeste aantasting van de rechten van het kind, in het bijzonder van hun socio-economische ontwikkeling.

 

Dove en stomme kinderen ondervinden moeilijkheden met hun zelfbeeld en zelfvertrouwen met namen vanwege de moeite die ze hebben om te communiceren met hun omgeving, om hun kwaliteiten te laten gelden, zich te doen aanvaarden, hun anders zijn te accepteren en een actieve rol in de samenleving te spelen. Ze blijven erg afhankelijk van hun nabije omgeving. Ze zijn ook het slachtoffer van sociale vooroordelen. Doofheid is een onzichtbare handicap waar weinig informatie over beschikbaar is. Daarbij zijn er maar weinig voorzieningen aangepast aan slechthorende kinderen.

 

De vereniging ATTAWASOL voor slechthorende kinderen, partner van KIYO, organiseert bewustmakingssessies voor horende kinderen op hun school door slechthorende kinderen. Ze gebruiken interactieve tools om de dialoog tussen de kinderen te bevorderen. Het objectief is horende kinderen te sensibiliseren rond doofheid (gedeeltelijke of volledige) en ook te strijden tegen de vooroordelen en discriminatie ten aanzien van dove kinderen, en daarbij de notie van sociale cohesie en respect van de menselijke waardigheid van elk individu te laten doordringen, wat ook hun statuut, toestand of opleidingsniveau is.

 

Het begrip “handicap” en “verschil” wordt besproken door middel van een tekenfilm over een doof kind dat zich in een herkenbare situatie bevindt en de kinderen bespreken dit samen. Daarna wisselen ze hun aspiraties en wensen voor de toekomst uit en ontdekken ze dat ze vaak dezelfde dromen hebben, hetzelfde beroep willen uitoefenen. Daarna proberen een doof en een horend kind een dialoog te voeren om te begrijpen dat het belangrijk is om gebarentaal te kennen om echt te kunnen communiceren. Vervolgens worden ze geïntroduceerd in gebarentaal om een kleine uitwisseling mogelijk te maken. De slechthorende kinderen nemen zelf een deel van de vorming voor hun rekening. Ze worden aangemoedigd om zich te uiten en te getuigen tegen kinderen zonder deze handicap, wat hen in staat stelt om hun vertrouwen in hun capaciteiten te versterken. Deze uitwisselingen brengen de kinderen dichter bij elkaar, doen verschillen en vooroordelen verminderen en versterken het vertrouwen en de openheid van geest. Ze brengen een bewustwording tot stand over de notie van gelijkheid en scheppen vruchtbare grond voor een op rechten gebaseerde ontwikkeling.

Rechten voor kinderen zonder identiteit in Marokko

Het maatschappelijk middenveld en de Marokkaanse regering in dialoog om de rechten te verzekeren van kinderen van alleenstaande moeders.

In Marokko komen kinderen van alleenstaande moeders vaak voort uit ongewenste zwangerschappen. Ze ondergaan ernstige sociale discriminatie omwille van hun statuut als kind van een alleenstaande moeder binnen een context met zeer specifieke religieuze, sociale en culturele voorschriften (seksualiteit wordt enkel binnen het aanbevolen kader van het huwelijk beoefend en daarbuiten is kuisheid aan de orde).

Alleenstaande moeders en hun kinderen worden blootgesteld aan allerlei vormen van geweld en discriminatie. De kinderen zijn gedoemd tot sociaal isolement, door hun familie en soms hun moeders en worden in elk geval voortdurend herinnerd aan hun « hrami » origine. Zo ligt de weg naar revolte, geweld en criminaliteit open. Bovendien hebben veel van deze kinderen geen geboorteakte en/of familienaam en hebben ze geen toegang tot basisvoorzieningen zoals gezondheidszorg of onderwijs. Deze discriminatie vormt een manifeste schending van de rechten van het kind, die hun bestaansrecht raakt, hun recht op bescherming en op een naam.

 

KIYO-partner KARAMA pour le Développement de la Femme (KPDF) beantwoordt aan de basisbehoeften van alleenstaande moeders en hun kinderen via een volledige onthaaldienst (capaciteitsopbouw, sociale en juridische begeleiding, enz.). Door een sterk holistische rechtenaanpak waarbij ook activiteiten van belangenbehartiging en sensibilisering een plek vinden houdt de organisatie tevens een pleidooi voor het recht op ouderlijke verwantschap van kinderen van alleenstaande moeders.

 

Zo organiseerde KPDF een seminarie over het debat rond de rechten van kinderen van alleenstaande moeders op een identiteit en toegang tot fundamentele rechten als antwoord op het recente proces van mogelijke jurisprudentie op het gebied van de rechten van kinderen van alleenstaande moeders. Om de participatieve reflectie en besluitvorming te bevorderen namen hier ook vertegenwoordigers van het ministerie van justitie, van solidariteit, van vrouwenzaken, van familie en van sociale ontwikkeling en ook actoren uit het maatschappelijk middenveld actief aan deel.

Kinderen zonder identiteit beschermen en hun rechten garanderen is een verantwoordelijkheid die we allemaal moeten opnemen. In die zin hebben de staat, gouvernementele en niet-gouvernementele organisaties en actoren uit het sociale middenveld allen de taak te waken over een rechtvaardige behandeling van deze categorie kinderen.

Sterkere campagnes dankzij het Comité voor coördinatie van campagnes in de Filipijnen

Het Comité voor Coördinatie van Campagnes (CCC) is samengesteld uit de leden van de 3 Belgische organisaties Viva Salud, KIYO en Solidagro, die actief zijn in hetzelfde programma in de Filippijnen. De CCC heeft tot doel het succes van op rechten gebaseerde campagnes te verzekeren. Het bestaat uit leden van de partners en 2 vertegenwoordigers per Belgische organisatie. Het functioneert als een losse groep die de uitdaging aangaat om de gemeenschappelijke plannen en activiteiten van de campagnes van de partners te coördineren. De belangrijkste taak van de CCC is om de implementatie van de gemeenschappelijke campagnes over recht op gezondheid, recht op voedsel en kinderrechten te vergemakkelijken.

De partners hebben ieder hun eigen expertise en verschillende niveaus van capaciteiten en bekwaamheden wat betreft de rechtencampagne, de verdediging en het managen van de campagne. Sommige van hen werken al samen, meer bepaald om de verdediging van de campagnes en de mobilisatie van de massa op te zetten. Maar dit gebeurt niet systematisch en betrekt niet altijd alle relevante actoren.  Het maximaliseren en complementair maken van de capaciteiten van de partners, met het oog op hun gemeenschappelijk doel, zou nochtans de resultaten en de impact van hun werk aanzienlijk verhogen.

 

Het CCC maakte een goede samenwerking doorheen de campagnes mogelijk. De samenwerking tussen sommige partners bestond al voor het opzetten van het CCC, maar dankzij het CCC werd systematisering en institutionalisering van de onderlinge banden en de samenwerking mogelijk. Hierdoor nam ook de communicatie tussen de partners toe wat betreft gevoelige onderwerpen op het vlak van rechten en politieke/sociale prioriteiten. Dit verbeterde de mogelijkheden om te reageren wanneer de context verandert of er onverwachte bedreigingen of schendingen optreden. Het CCC is een losse groep waarin elke partner een gelijkwaardige positie heeft. Het doel van deze groep is om prioriteiten en strategieën te bespreken naar de verdediging toe en het opzetten van de campagnes gevoerd door de partners te verbeteren. Als onderdeel van het programma verschaft het CCC een forum voor discussie, gericht op het uitwisselen van informatie, gedachten en contextanalyses, terwijl de budgetten van de partners en het monitoren van bepaalde zaken buiten beschouwing blijven.

 

Het CCC kan de communicatie en het wederzijds begrip tussen partners met verschillende achtergronden, die zaken op een andere manier benaderen, verbeteren, vooral tussen nationale en regionale/lokale organisaties. Het CCC vereist het actief engagement van alle partners ten aanzien van specifieke en/of gedeelde uitdagingen en onderwerpen. Het coördineren van de partners is van uitzonderlijk belang voor het succes van het werk van de partners, en de CCC kan hierin een rol spelen en hieraan bijdragen.

 

Bepaalde opmerkingen/studies kunnen worden behandeld door het CCC, of door hen in opdracht worden gegeven aan externe instanties of experten. Vooral de institutionele analyse van sommige sociale zaken of de wettelijkheid ervan, het op punt stellen van een bepaalde wijze van handelen en de verdediging van sommige opportuniteiten of uitdagingen. Deze kunnen bijdragen aan de verbetering van de onderlinge verstandhouding tussen organisaties van de burgermaatschappij en de lokale of nationale overheid. Op die manier de kansen verhogen tot het uitwisselen van informatie en het welslagen van onderhandelingen. Betere analyse van de institutionele en wettelijke mogelijkheden zou er ook toe bijdragen om de overheidsinstanties meer gericht te benaderen, en vooral deze instanties die op dit moment niet gevat worden door de maatschappelijke organisaties.

CYC, in de Filipijnen, door en voor jongeren!

Deze video laat ons kennismaken met het werk van KIYO’s partner Cordillera Youth Center (CYC). CYC is een volledig door jongeren geleide organisatie die jongeren en studenten ondersteunt om zich te organiseren en te mobiliseren bij het verdedigen van en opkomen voor de belangen en het welzijn van de inheemse bevolking van de Cordillera-regio in Noord-Luzon in de Filipijnen. CYC draagt er toe bij dat meer kinderen en jongeren kunnen participeren aan sociale debatten door hen kanalen aan te reiken waar ze hun mening kunnen laten horen en hun collectieve rechten kunnen opeisen via provinciale initiatieven en publieke activiteiten.

De impact van het Juvenile Justice Network op het leven van Benric

In de Filipijnen helpt KIYO het Juvenile Justice Network (JJN) bij het opzetten van juridische diensten en life skills training programma’s voor jongeren die slachtoffer zijn van mensenrechtenschendingen of economisch minder bedeeld zijn. KIYO’s lokale partner Children’s Legal Bureau deelt met ons het verhaal van Benric, die als CICL (“Children in Conflict with Law”) beschouwd wordt.