Jongerenorganisaties strijden voor milieubescherming in Palestina

Milieubescherming is een thema dat het bewustzijn van miljoenen jongeren wereldwijd versterkt. Ook in Palestina hebben jongerenorganisaties besloten om zich samen met vele andere Palestijnse sociale bewegingen te organiseren en te mobiliseren om de vernietiging van hun leefmilieu tegen te gaan. 

Een verarmde vallei 

In 2018 stroomt het afvalwater van de gemeenten Betunia en Ramallah nog altijd in de rivier die door de Garutvallei loopt en verschillende dorpen bevoorraadt. Het rioolwater vervuilde de rivier waardoor boeren het water niet meer konden gebruiken voor hun akkers of dieren. Ook gezinnen konden zich op zomerse vrije dagen niet meer ontspannen langs de rivier. De geur was ondraaglijk geworden en de vrees voor permanente grondwatervervuiling groeide. Om nog maar te zwijgen van de schadelijke gevolgen voor de gezondheid van de mensen die in de buurt wonen. 

 

Daarom besloot Bisan, een partnerorganisatie van Viva Salud, om samen met enkele jongerenorganisaties de campagne “Protect Garut valley from waste water” (Bescherm de Garutvallei tegen afvalwater) op te zetten en de bevoegde autoriteiten te overhalen om een duurzame oplossing te zoeken.

 

Empowerment als strategie voor actie: bewustwording, organisatie en mobilisatie  

Bisan begeleidde de jongerenbewegingen doorheen de campagne, maar liet voldoende ruimte om zelf de leiding te nemen. Zo versterkte Bisan door training en continue begeleiding de jongerenleiders in hun leiderschap en capaciteiten om te mobiliseren voor sociale acties.

 

Met de steun van Bisan hebben jongerenorganisaties, -centra en -bewegingen een actieplan opgesteld. Met de kennis en expertise die ze hadden opgedaan tijdens de training creëerden ze verschillende handige communicatiemiddelen: een Facebook-pagina, informatiefolders, video’s, persartikelen en ‘position papers’.

 

Dankzij hun verankering in de gemeenschappen en in het netwerk van Bisan konden de jongerenorganisaties de verschillende groepen ontmoeten die getroffen werden door de vervuiling van de rivier in de Garutvallei: boeren, vakbonden, gemeenschapsorganisaties, gezinnen, journalisten, lokale en nationale politici. Samen hebben ze de gemeenschappen gemobiliseerd en verschillende activiteiten opgezet om de betrokken ministeries aan te sporen het probleem aan te pakken (gezondheid, lokaal bestuur, landbouw, milieukwaliteit, water, en de twee betrokken gemeenten).

 

Vervolgens probeerden ze de campagne zichtbaar te maken door video’s te maken, flyers te verspreiden in scholen en dorpen, de pers te bellen en sit-ins in openlucht te organiseren wanneer de betrokken ministeries een bijeenkomst over de kwestie hielden. Na bijna een jaar campagne voeren behaalden ze een overwinning: het afvalwater werd omgeleid en er werd een openbare aanbesteding uitgeschreven voor de bouw van een waterzuiveringsinstallatie. 

 

Door die ervaring realiseerden de partners en jongerenorganisaties, -centra en -bewegingen zich dat het mogelijk is om concrete en duurzame veranderingen voor hun gemeenschappen te realiseren. Bovendien zijn overwinningen in een dergelijke context belangrijk. Het is ook belangrijk om de tijd te nemen om die overwinningen te documenteren en lessen te trekken.

CYC, in de Filipijnen, door en voor jongeren!

Deze video laat ons kennismaken met het werk van KIYO’s partner Cordillera Youth Center (CYC). CYC is een volledig door jongeren geleide organisatie die jongeren en studenten ondersteunt om zich te organiseren en te mobiliseren bij het verdedigen van en opkomen voor de belangen en het welzijn van de inheemse bevolking van de Cordillera-regio in Noord-Luzon in de Filipijnen. CYC draagt er toe bij dat meer kinderen en jongeren kunnen participeren aan sociale debatten door hen kanalen aan te reiken waar ze hun mening kunnen laten horen en hun collectieve rechten kunnen opeisen via provinciale initiatieven en publieke activiteiten.

Filipijnse gemeenschappen in actie tegen klimaatverandering

Climate Change Network for Community-Based Initiatives (CCNCI) is een consortium van ngo’s die actief zijn in verschillende disciplines en sectoren. Na Typhoon Haiyan in 2013 besloten deze organisaties om een netwerk op te bouwen dat oplossingen voor klimaatverandering probeert te formuleren. Solidagro en Viva Salud werken samen met dit Filipijnse netwerk in de strijd voor het recht op gezondheid en voedsel.

CCNCI betrekt de meest kwetsbare groepen in de samenleving bij de strijd tegen klimaatverandering omdat het een mensenrechtenkwestie is die iedereen aangaat. Om dat te doen gebruiken ze de ART-methode, een visueel leerproces dat de oorzaken van klimaatverandering en de verantwoordelijken zichtbaar maakt. De methode helpt bij het creëren van oplossingen voor aanpassing en meer veerkracht.

 

In deze video hoor je Michael en Angelica, twee jongeren uit de inheemse Lumad-gemeenschap in het zuidelijke eiland Mindanao, die vertellen wat ze opstaken uit de workshops met CCNCI en wat dit voor hen veranderde.

Onderwijs over respect voor mens en planeet

ALCADEV, Alternative Learning Center for Agricultural and Livelihood Development, is een partner van Solidagro in de Filipijnen. Deze school voor Lumad-jongeren (inheemse volkeren op het eiland Mindanao) werkt elke dag aan een betere toekomst voor de jongeren en hun gemeenschappen. Een toekomst waarin hun rechten gerespecteerd worden en hun landbouwgrond beschermd wordt. Een toekomst met agro-ecologie als leidraad. Ze willen een mensgerichte ontwikkeling bevorderen in de omgeving rond de school waar Lumad gemeenschappen gelegen zijn. De inheemse Lumad bevolking woont in Mindanao, in het zuiden van de Filipijnen. ALCADEV leert Lumad leerlingen landbouwtechnieken die zij kunnen toepassen in hun gemeenschappen. Het project maakt ook deel uit van de schoolcampagne tegen de grote hoeveelheid junkfood dat er in de winkels verkrijgbaar is. Bekijk in de video wat ze doen en waar ze voor staan!

Voedselzekerheid en onderwijs in de Filipijnen

MISFI, Mindanao Interfaith Services Foundation, is een partner van Solidagro. Zij staan voor onderwijs, voedselzekerheid, recht op land, agro-ecologie, duurzame landbouw, klimaatverandering… en werken vooral in gebieden met veel Lumad bevolking*. Geniet van enkele prachtige beelden en ontdek meer informatie over hen in dit filmpje!

*Lumad = verzamelbegrip voor inheemse volkeren in het eiland Mindanao in de Filipijnen

CDPC, of het versterken van basisorganisaties in de Cordillera in de Filipijnen

Solidagro’s partner Center for Development Programs in the Cordillera – CDPC, werkt in de Filipijnse Cordillera-regio. Zij bieden een uitgebreid ontwikkelingsplan en service aan de Cordillera gemeenschappen. CDPC steunt een concept van voedselsoevereiniteit dat een mensenrechtenbenadering van de voedselcrisis benadrukt. Een voedselproductie die lokaal wordt geproduceerd, duurzaam geproduceerd, cultureel geschikt en democratisch gecontroleerd, dat is wat CDPC promoot.

De Netwerk Agroecology X in de Filipijnen voor de toekomst van de voedselsystemen

Agroecology X (AEX) is een gemeenschap/netwerk van organisaties, associaties, duurzame landbouwers en advocaten, sociale ondernemers, consumenten en vele anderen die geloven in agroecologie en dit ook beoefenen. Het netwerk benadrukt de noodzaak om de huidige situatie en de toekomst van de voedselsystemen van het land te bespreken. Dit omdat de honger op nationaal vlak toeneemt als gevolg van de verlengde lockdowns. Het is een platform voor de uitwisseling van kennis, ervaringen, overwinningen en solidariteit.

Het begon in december 2019 toen Solidagro een agroecologiebeurs organiseerde samen met zijn partners in de Filipijnen.  Agroecology X is een spin-off hiervan. AEX organiseert een top die parallel loopt met de VN Food System Summit in 2021, om de publieke bewustwording te stimuleren en de algemene agroecologie en voedselsoevereiniteit te ondersteunen.

De Summit zal de wereld bewust maken van het feit dat we allemaal moeten samenwerken om de wijze waarop de wereld voedsel produceert, consumeert en erover denkt, te veranderen. Het is een top voor iedereen en voor mensen van overal – een top van de mensen. Het is ook een top die oplossingen moet aanreiken waarbij van iedereen wordt verwacht dat actie wordt ondernomen om het wereldvoedselsysteem te veranderen.

Geleid door de 5 Actiewegen, zal de Summit de belangrijkste spelers samenbrengen uit de wereld van de wetenschap, de economie, de politiek, de gezondheidszorg en de universiteiten, evenals de boeren, inheemse volkeren, jeugdorganisaties, consumentengroepen, leefmilieu activisten en andere belangrijke betrekken.  Voor, gedurende en na de Summit zullen deze deelnemers samenkomen om tastbare en positieve veranderingen van het wereldvoedselsysteem aan te brengen en te bespreken. (bron : https://www.un.org/en/food-systems-summit/about).

 

AEX heeft kritiek op de VN Food System Summit omdat die zich laat leiden door rechtspersoonlijkheden. Dit nadat de VN de organisaties van de burgermaatschappij opzij zette ten gunste van organisaties met rechtspersoonlijkheid. Zoals het Wereld Economisch Forum, een internationale organisatie van grote ondernemingen. AEX heeft twee bezorgdheden: de aanduiding van het Wereld Economisch Forum, dat de economische reuzen vertegenwoordigt als een strategische partner van de VN bij het organiseren van deze top; en de aanstelling van Dr. Agnès Kalibata, de voorzitster van de Alliantie voor een Groene Revolutie in Afrika. Dat is een groep die wordt gesponsord door de Gates Foundation. Maatschappelijke organisaties zijn bezorgd dat met deze twee instanties aan het roer, de top slechts een instrument zal zijn om de belangen van de grote ondernemingen verder te vrijwaren. Dit zal ten koste zijn van onze boeren, inheemse volkeren en de planeet. Dat zou een ramp zijn voor de voedselsoevereiniteit en de biodiversiteit.

Voedselverdedigers van AEX organiseerden een voedselbeurs onder de naam Salu-Salo. De naam komt van het Filipijnse gebruik om samen te komen voor het eten en zo de effectieve en gepaste plaatselijke voedselsystemen te vieren.

In Senegal, de kracht van de federatie

De vrouwenfederatie van Toubacouta, die de vrouwenverenigingen van verschillende dorpen groepeert, is een politieke actor geworden die rechtstreeks met de gemeentelijke overheid kan onderhandelen om de rechten van de vrouwen te doen gelden.

In Senegal promoot Solidagro een aanpak gebaseerd op het recht op voedsel, veeleer dan zich te richten op de pure voedselbehoefte van de bevolking.  Enkele jaren geleden hebben de partners van Solidagro de oprichting ondersteund van de Federatie van de vrouwen van Toubacouta.  Deze Federatie is er gekomen als gevolg van de acties van de vrouwen zelf, en van een goed begrip van de institutionele context, de cultuur en de economie van de regio.

 

“Elke dag werk ik in onze groentetuin en ik heb meer energie dan ooit.  Chemische onkruidverdelging is hier onbestaand.  Ik zie dat de grond rijker en rijker wordt, en ik heb geleerd dat deze manier van werken ook de voedingswaarde van de landbouwgewassen die wij telen, verhoogt.  Het groepswerk in onze groentetuin heeft mijn leven veranderd.  Ik ben er niet alleen, iedereen vertelt verhalen en wij lachen elke dag.  Samen werken is beter, eenheid maakt macht! En dat alles in een mooie, groene omgeving.  Dat is goed voor de gezondheid van iedereen.”

Lucie, gangmaker van de verandering volgens Solidagro, is voorzitster van een van de groepen die deel uitmaken van de Federatie.  Na een grote regionale campagne over de grondeigendom van vrouwen, heeft Lucie, samen met 45 andere vrouwen, 3,5 ha grond verworven.

Door deel uit te maken van een groep, en vooral van een Federatie, is het zelfbewustzijn en het zelfvertrouwen van de vrouwen gegroeid.  De vrouwen verenigen zich in verschillende dorpen en ontdekken de macht van het getal.

 

De Federatie ontvangt van de partners van Solidagro organisatie- en institutionele steun en heeft op deze manier de diensten aan de leden kunnen structureren.  De diensten zijn veelvoudig, en laten de vrouwenverenigingen van de verschillende dorpen toe om zich administratief en financieel te organiseren, op basis van goed bestuur, om toegang te krijgen tot gronden, om hun oogst van kwaliteitsvolle voedingsmiddelen te verhogen, om de voeding van hun families te verbeteren, om hun werk te verlichten en hun kinderen naar school te laten gaan.

 

In Toubacouta is de gemeente een medestander geworden en heeft ze de ontwikkeling van de Federatie ondersteund.  Zij heeft verschillende gronden toegewezen aan de verenigingen van de vrouwen van de gemeente en heeft al veel sensibiliseringsactiviteiten van de vrouwen ondersteund. Met 2.300 leden op een bevolking van 40.000 (kinderen inbegrepen) is de Federatie een politieke actor van belang geworden, die kan onderhandelen met de gemeentelijke overheid teneinde méér voor de vrouwen te bekomen.  De gemeente Toubacouta is een voorbeeld geworden in de regio, en de partners van Solidagro hebben activiteiten georganiseerd samen met de andere gemeenten om een uitwisseling van goede praktijken te bevorderen van de ene gemeente naar de andere.

Een platform voor de promotie van boerenzaden in Senegal

De eigen landbouwzaden van boeren, nochtans rijk qua diversiteit en gemakkelijk beschikbaar, worden erg op de proef gesteld door de aanwezigheid van conventionele zaden die in Senegal door de staat worden gepromoot.  Solidagro en haar partners werpen een licht op de wetgeving betreffende zaden, om het pleidooi voor de promotie van boerenzaden te ondersteunen.

Ondersteund door de staat, gaat het systeem van conventionele zaden, dat minder dan 25 % uitmaakt van de totaliteit van de zaden die worden gebruikt door de landbouwers, alle soorten samengeteld, ervan uit dat alle zaaigoed dat wordt geproduceerd teneinde te worden verdeeld en te worden gecommercialiseerd, moet worden gecertifieerd en moet voldoen aan normen en regels die worden gedicteerd door technische reglementen.

Als gevolg hiervan moet een plant voldoen aan bepaalde OHS (Onderscheidbaarheid – Homogeniteit – Stabiliteit) criteria om gecertifieerd te kunnen worden.   Een plant moet voldoende verschillend zijn van de variëteiten die reeds werden gecertifieerd, voldoende homogeen zijn en haar kenmerken op een stabiele wijze behouden in de volgende generaties.

Anderzijds promoot het systeem van boerenzaden de soevereiniteit op het vlak van zaaigoed als één van haar basisprincipes.  Want inderdaad, de familiale boerderijen bekomen hun zaaigoed grotendeels door te putten uit hun eigen voorraden en door uitwisseling (ruilen, verkopen, schenken) vinden zij de nodige aanvullingen hierop.

Agrodiversiteit is één van de doelstellingen van het systeem. Bovenop het behoud en de bewaring op de eigen boerderij, die de kans vergroot om nieuwe lokale variëteiten te bekomen, verrijken de landbouwers deze diversiteit door het uitwisselen van zaden, het integreren van variëteiten die ontwikkeld zijn door het landbouwonderzoek en die beantwoorden aan hun behoeftes, enz.

Het systeem van boerenzaden kent echter haar limieten door de erosie van variëteiten, het progressief verdwijnen van verscheidene variëteiten als gevolg van klimaatschokken en de lange cyclus van verschillende traditionele variëteiten die daardoor niet aangepast zijn aan de verkorting van de duur van het regenseizoen.

Daarbij komen de instroom en de promotie van zaden uit alle delen van de wereld, het verloren gaan van kennis en van goede boerenpraktijken om kwaliteitszaad te produceren, het verlies na de oogst dat aanzienlijk is door een gebrek aan magazijnen, die bovendien vaak ongeschikt zijn, en de toevlucht tot chemische middelen om zaden te bewaren.

Het is belangrijk om de zekerheid van zaaigoed bij boeren te analyseren, om voldoende diversiteit aan variëteiten te behouden in de productiesystemen van landbouwers.

Verschillende manieren van aanpak hebben reeds hun nut bewezen, zoals:

  • De analyse van de agrodiversiteit van een gemeenschap,
  • De identificatie van variëteiten die bedreigd worden met verdwijnen, en de oorzaken van hiervan,
  • De analyse van de graad van autonomie op het vlak van zaaigoed, en dat over de jaren,
  • De analyse van de zekerheid van zaaigoed.

Maar het is ook en vooral belangrijk om goed de teksten en wetten te begrijpen die op het vlak van zaden van kracht zijn in Senegal en in de internationale omgeving, om zo een beter pleidooi te kunnen houden ten gunste van een politiek die de voedselsoevereiniteit en de rechten van de landbouwers respecteert.

Het is om deze reden dat de actoren van de civiele maatschappij in Senegal zich hebben gemobiliseerd om zich te richten op de wettelijke dimensie van de strijd die ze moeten aangaan, met als voornaamste doelstelling de erkenning van de boerenzaden door de Senegalese staat.