Cuba, een eiland in de Caraïben, is meer dan andere landen blootgesteld aan de effecten van klimaatverandering. De Cubaanse staat heeft dat goed begrepen en voert een sterk klimaatbeleid met een ambitieus actieplan voor de volgende 100 jaar. Centro Felix Varela, een partner van Viva Salud en Cubanismo.be, neemt actief deel aan het plan.
Een ambitieus klimaatplan
De Cubaanse staat heeft een strijdplan opgestart tegen de klimaatverandering onder de naam “Tarea Vida”, wat zoveel betekent als “Plan voor het leven”. Dit plan is gebaseerd op onderzoek naar klimaatsveranderingen van de Academie voor Wetenschappen van Cuba in 1991. De resultaten en aanbevelingen van dit grootse project, over de gevaren voor en de kwetsbaarheid van de Cubaanse kusten, heeft geleid tot een plan met strategische acties in 11 domeinen.
Centro Felix Varela is een actieve speler in dit programma. Het centrum heeft als opdracht actiemiddelen te ontwikkelen om Cubanen te sensibiliseren rond de risico’s van klimaatopwarming en hun algemene kennis hierover te verbeteren. Het centrum werkt ook aan een betere participatiegraad van de bevolking in de strijd tegen de klimaatverandering en aan de bewustwording om te besparen op het gebruik van water.
Om het hoofd te bieden aan klimaatverandering en de effecten ervan is milieu-educatie en bewustwording van groot belang. Daarom ontwikkelt Centro Felix Varela educatieve acties gebaseerd op de methode van “Green Mapping”.
“Green Mapping”, wat is dat?
Dit is een unieke methode waarbij de bewoners zélf de natuurlijke bronnen in hun leefmilieu in kaart gaan brengen. En dit in de letterlijke zin van het woord! Gewapend met een papieren plan met een legende onderzoeken ze naar hun directe, lokale leefmilieu. Elke site met een ecologische, sociale of culturele waarde correspondeert met een bepaald symbool. De bewoners leren op die manier hun leefomgeving beter kennen, door het detecteren van problemen en door het zoeken naar oplossingen met de lokale overheden.
Concrete voorbeelden: een put met vervuild water, een speelplein dat toe is aan renovatie, de ontdekking van een vergeten maar rijk stukje bos, een gemeenschapscentrum met een aangrenzend terrein dat dienst kan doen als voetbalveld, …
Hun slogan: ‘si mapea con amor, tu barrio sera mejor‘, wat vertaald kan worden als: ‘breng je wijk in kaart met liefde, en je wijk zal verbeteren’. “Green Mapping” in Cuba wordt georganiseerd door een nationaal netwerk en gecoördineerd door Centro Felix Varela.
Concrete acties en resultaten
Het netwerk heeft als doel vormingen te organiseren rond klimaatverandering en de de effecten ervan op het dagelijkse leven. Deze vorming heeft geleid tot de ontwikkeling van ecologische risicokaarten, die de gemeenschappen en lokale overheden sensibiliseren en informeren over de kwetsbaarheid van hun leefomgeving.
Een van de grootste bedreigingen in Cuba is de droogte. 71% van het Cubaans grondgebied is onderhevig aan droogte, en 33% daarvan aan gemiddelde tot extreme droogte. De drinkwaterreservoirs in de hoofdstad Havana zijn slechts gevuld tot 19% van hun totale capaciteit.
Centro Felix Varela zorgt voor de verspreiding van informatie bij een breder publiek via audiovisuele middelen, exposities en conferenties. Bovendien hebben ze de hydraulische infrastructuur van verschillende gemeenschappen nagekeken. Deze controle heeft geleid tot concrete aanpassingen. In de gemeente Venezuela bijvoorbeeld, die sterk door droogte wordt geteisterd, hebben ze reservoirs geïnstalleerd en waterfilters verspreid om de toegang tot water te garanderen voor het meest kwetsbare deel van de bevolking. De lokale overheid heeft eveneens de installatie van een waterzuiveringsstation goedgekeurd.
Dankzij deze controle, de verspreiding van kennis, van kaarten en concrete actie, heeft het centrum al de volgende zaken kunnen realiseren:
- de opleiding van klimaatcoaches;
- bewustmaking van het belang van recyclage en het rationeel gebruik van water;
- bewustmaking rond agrarische ecologie;
- het opstarten van workshops voor het bewaren van voedsel;
- een halt aan het gebruik van pesticiden;
- het aanplanten van gewassen die resistent zijn tegen ongunstige klimaatsituaties;
- het schoonmaken van stranden, rivieren en kusten
- herbebossing, vooral van de mangroves;
- het maken van een brochure over cyclonen voor Cubaanse studenten.
