Solidagro en agro-ecologie

Solidagro ijvert voor het recht op voedsel wereldwijd. Hoe we dit doen en welk rol de begrippen voedselzekerheid, voedselsoevereiniteit en agro-ecologie hierin spelen, ontdek je in de volgende tekst. Bekijk zeker ook de video waar onze partners het woord nemen!

Solidagro en agro-ecologie volgens de principes van de rechtenbenadering

Solidagro ijvert voor het recht op voedsel wereldwijd door samen met lokale partnerorganisaties in België, Bolivia, Burkina Faso, Filipijnen, Mali en Senegal de transitie naar agro-ecologie te ondersteunen en versterken. Solidagro en  haar partners doen dit door het versterken van boerenorganisaties, gemeenschappen en overheden in de ontwikkeling en verspreiding van agro-ecologie via landbouwprogramma’s, educatie, sensibilisering en beleidsbeïnvloeding. Recht op voedsel impliceert dat Solidagro de rechtenbenadering hanteert als leidraad voor haar strategie en interventies.

Wat volgt zijn enkele begrippen verder toegelicht die Solidagro gebruikt als handvatten bij haar werking. We eindigen met een video waarin partners van Solidagro vertellen over de samenwerking met Solidagro.

 

Voedselzekerheid

Het recht op adequaat voedsel is een fundamenteel en universeel mensenrecht dat toekomt aan alle individuen en alle bevolkingsgroepen. Dit recht is erkend in verscheidene internationale verdragen en gebaseerd op de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (UVRM) en het internationale Verdrag inzake Economische, Sociale en Culturele Rechten.

Het recht op adequaat voedsel impliceert voedselzekerheid, wat betekent dat alle mensen op ieder moment fysieke en economische toegang hebben tot voldoende, veilig en voedzaam voedsel, aanvaardbaar binnen een bepaalde cultuur om te voldoen aan de dagelijkse noden om een actief en gezond leven te kunnen leiden. Daarnaast is ook een vredevolle en stabiele politieke, sociale en economische omgeving essentieel, zodat staten in staat zijn om gepaste prioriteit te geven aan voedselzekerheid en het uitsluiten van armoede. Democratie, bevordering en bescherming van alle mensenrechten en fundamentele vrijheden zijn nodig om duurzame voedselzekerheid voor iedereen te bereiken.

Van hieruit ontstond het concept van voedselsoevereiniteit.

 

Definitie voedselsoevereiniteit

Via Campesina, een internationale boerenorganisatie, beschrijft voedselsoevereiniteit als volgt:

“Het is het recht van mensen, gemeenschappen en landen om hun eigen landbouw-, werk-, visserij-, voedsel- en landbeleid te bepalen dat past binnen hun eigen ecologische, sociale, economische, culturele en unieke omstandigheden.”  [1]

 

Voedselzekerheid of voedselsoevereiniteit?

Het grootste verschil tussen voedselzekerheid en voedselsoevereiniteit situeert zich rond het gegeven van machtsconcentratie. Voedselzekerheid is een redelijk neutraal concept op vlak van machtsrelaties. Het veroordeelt noch de economische machtsrelaties aanwezig in de voedselketen en internationale voedselhandel, noch het eigenaarschap over essentiële bronnen nodig voor voedselproductie zoals land en toegang tot informatie. Voedselsoevereiniteit aan de andere kant vertrekt vanuit de bescherming van de eigen productiemiddelen en het betrekken van producenten en consumenten bij het landbouw- en voedselbeleid van een land/regio. Dat leidt tot evenwichtigere machtsverhoudingen in de voedselketen, zowel in binnenland als in de internationale handel van landbouwproducten.

Vandaag kiest Solidagro voor het concept voedselsoevereiniteit omdat de doelen, strategieën en engagementen met betrekking tot het recht op voedsel niet passen in de gelimiteerde definitie van voedselzekerheid. Het wordt gezien als een beleidskader dat zorgt voor voedselzekerheid door de grondoorzaken van honger en armoede aan te pakken. Voedselsoevereiniteit omvat dus het echte recht op voedsel.

 

Agro-ecologie

Solidagro ziet agro-ecologie als de beste manier om het recht op voedsel voor iedereen te garanderen.

CIDSE beschrijft agro-ecologie als:

  • een wetenschappelijke onderzoek benadering,
  • een aantal principes die veerkracht en duurzaamheid van voedsel- en landbouwsystemen verbeteren
  • en als een sociaal-politieke beweging.

Agro-ecologie kan worden gezien als het effect van de gezamenlijke toepassing van vier dimensies, bestaande uit de ecologische, de socio-culturele, de economische en de politieke dimensie.

Meer informatie hierover is te vinden in de paper die CIDSE publiceerde in 2018.[2]

 

Samenvattend

De sociale, ecologische en economische crisis waarin we ons vandaag bevinden vraagt, volgens Solidagro, om een radicale verandering van onze landbouw- en voedselsystemen. Daarom is het belangrijk om alle vier de dimensies van agro-ecologie tegelijkertijd aan te pakken. Agro-ecologie moet dus beschouwd worden als een ondeelbaar geheel, als een holistische aanpak.

Agro-ecologie draagt bij tot een oplossing voor de grondoorzaken van de uitdagingen waarmee onze maatschappij vandaag geconfronteerd wordt en stelt bestaande machtsstructuren in vraag. Solidagro kiest dan ook om sterk te werken vanuit agro-ecologie als een geheel, omdat het op deze manier kan leiden tot enorme, positieve effecten op mensenrechten en in het bijzonder tot de realisatie van het recht op voedsel.

 

Illustratie: Solidagro en agro-ecologie (video)

In deze video zien we een ‘food & fun’ dag georganiseerd door Solidagro voor partners, vrijwilligers en sympathisanten. Verschillende van onze partners vertellen over het belang van duurzame landbouw, gezonde voeding, agro-ecologie en internationaal samenwerken.

[1] Definitie van La Via Campesina. Deze definitie werd bevestigd in de paper Food Sovereignty Framework: concept and historical context dat werd voorgesteld op het eerste Internationale Voedselsoevereiniteit Forum in Nyéléni in 2007.

[2] Paper CIDSE: https://agroecologyprinciple.atavist.com/de-principes-van-agroecology

Jongeren vieren het 30 jarig bestaan van het kinderrechtenverdrag

We stelden één vraag aan jongeren uit België, Burundi, Brazilië, Filipijnen en Marokko ‘How to be the change you want to see in the world’. Hun antwoorden variëren van onderwijs tot non-discriminatie van meisjes, jongeren inspireren om zich meer in te zetten voor hun gemeenschap, anderen respecteren zoals ze zijn, …

Kinderrechtenbenadering

KIYO maakt gebruik een referentiekader gebaseerd op principes en actiedomeinen voor het werken met en voor kinderen ingebed in het Verdrag van de Verenigde Naties inzake de rechten van het kind (IVRK).

Dit kader vormt de kern van onze programmatische activiteiten en integreert de rechten van het kind in al ons beleid, onze processen en praktijken. KIYO werkt volgens deze benadering zodat kinderen en jongeren actieve actoren worden in het realiseren en genieten van hun rechten.

Powerpoint – Kinderrechtenbenadering

Charter – Kinderrechtenbenadering

Empowerment: samen sterk voor gezondheid

Empowerment. Je vindt er de meest uiteenlopende definities voor. Sommigen verbinden het met zelfvertrouwen of autonomie, anderen met participatie of mobilisatie, nog anderen met bevrijding. Maar weet je wat het meest verbaast? Slechts zelden vind je in die definities een verwijzing naar ‘power’ of macht. Voldoende stof voor analyse.

Het intrigeerde Viva Salud die enkele jaren geleden net de essentie van haar werk beschreven had als ‘empowerment voor het recht op gezondheid’. En dan blijkt dat die terminologie op zijn zachtst gezegd voor interpretatie vatbaar is.

 

Het begrip ‘empowerment’ duikt op in verschillende historische voorbeelden van collectieve, sociale strijd tegen onrechtvaardigheid. Vandaag wordt de term steeds meer gebruikt in een context van individuele verandering, ontdaan van politieke verandering die zo centraal stond in de oorsprong van het begrip.

 

Sommigen twijfelen of het wel zin heeft om de term weer op te eisen in zijn oorspronkelijke betekenis. Wij denken van wel. Ten eerste hebben we een woord nodig dat ‘macht’ in zich draagt. Ten tweede is het ook een manier om het debat over hoe verandering echt gebeurt levendig en scherp te houden.

 

De jarenlange ervaring van Viva Salud met organisaties in haar partnerlanden die empowerment als strategie gebruiken in hun strijd voor het recht op gezondheid was en is nog altijd een zeer rijke bron van inspiratie in de ontwikkeling van haar visie op empowerment en sociale verandering. Het is op basis van die ervaring dat Viva Salud haar visie op empowerment beschrijft in de brochure ‘Empowerment’.

 

In de brochure vind je een synthese van die inzichten, geïllustreerd met voorbeelden uit de praktijk van partners van Viva Salud in Congo, de Filipijnen, Palestina, Latijns-Amerika, Cuba, maar ook boeiende voorbeelden van sociale strijd elders in de wereld.

 

Empowerment gaat in essentie over machtsverhoudingen en het ontwikkelen van strategieën om die te veranderen en alternatieven te formuleren voor een meer sociaal rechtvaardige maatschappij. De brochure bevat concrete ervaringen van hoe de partners van Viva Salud het aanpakken, maar de context waarin de strijd voor sociale rechtvaardigheid plaatsvindt is belangrijk en kan sterk verschillen. Er bestaat dus geen receptenboek voor empowerment. We geven enkele basisingrediënten aan maar iedereen zal de saus op smaak moeten brengen naargelang de lokale omstandigheden.

 

> Download de brochure

Duurzame ontwikkelingssamenwerking: een kwestie van rechten

Als we het hebben over ontwikkelingssamenwerking of internationale solidariteit valt het woord ‘rechten’ ongetwijfeld. Toch zien we in de praktijk nog al te vaak projecten die bepaalde problemen willen verhelpen zonder de oorzaken aan te pakken. Daarom maakten Viva Salud, KIYO en Solidagro samen met Docwerkers een video waarom het rechtenverhaal zo belangrijk is voor een duurzame ontwikkelingssamenwerking. 

De 4 pijlers van het rechtenverhaal

Deze video is gebaseerd op een visietekst van Viva Salud, KIYO en Solidagro. In deze visie beschrijven we de 4 pijlers van de rechtenbenadering die overeenstemmen met de rubrieken van de website. Het gaat om de volgende pijlers:

  • Spreken over rechten in plaats van over noden
  • De rol van de overheid
  • Rechthebbenden als actoren van verandering
  • Een goede analyse als basis

 

5 strategieën om rechten af te dwingen

In deze visietekst stellen we ook 5 strategieën die voor ons essentieel zijn om de rechtenbenadering toe te passen in de sector van ontwikkelingssamenwerking:

  • capaciteitsversterking
  • empowerment
  • directe dienstverlening
  • beleidsbeïnvloeding
  • draagvlakversterking

 

De rechtenbenadering toegepast op de coronacrisis

De coronapandemie is een verhaal van mensenrechten. Door de aanpak van de crisis komen die rechten op verschillende vlakken en plekken in de wereld nog meer onder druk te staan, voor de meest kwetsbare groepen in het bijzonder. Daarom inspireert de rechtenbenadering ons ook in de strijd tegen het coronavirus en de sociale, economische en politieke gevolgen ervan.

 

Als we van de strijd tegen het coronavirus een geslaagde onderneming willen maken, zetten we beter onze mensenrechtenbril op. De mensenrechtenbril helpt ons om de grondoorzaken van ongelijkheid te zien. In plaats van te spreken over de noden van de bevolking, legt de rechtenbenadering de structurele onrechtvaardigheden van de coronacrisis bloot. Hoe kan je bijvoorbeeld de quarantaine- en hygiënemaatregelen naleven als je met zeven personen in een kamer woont? Of wat als je in een vluchtelingenkamp een toilet moet delen met tientallen anderen?

 

Als we een situatie bekijken vanuit een rechtenbenadering zien we ook de actoren die verantwoordelijk zijn om onze rechten te verdedigen, te beschermen en te vervullen. Als we erkennen dat iemand een recht heeft, de rechthebbenden, dan erkennen we ook dat iemand anders een plicht heeft, de plichtsdragers. De coronacrisis heeft aangetoond dat overheden de belangrijkste plichtsdragers zijn. Zij staan garant voor de rechten van de bevolking en kunnen beslissen om tijdelijk fundamentele basisrechten en -vrijheden op te schorten in tijden van crisis.

 

Ten slotte plaatst de rechtenbenadering de bevolking centraal. Het is een benadering die vertrekt vanuit het potentieel van mensen om zichzelf te versterken om hun rechten te vervullen en hun eventuele afhankelijkheid van hulp te overstijgen door zich te organiseren. Burgers worden actoren van verandering in plaats van passieve slachtoffers. In verschillende landen zoals Brazilië, Palestina of Congo bijvoorbeeld gaan jongeren van deur tot deur om hygiënische kits uit te delen in de strijd tegen corona.

 

 

Op vele plekken in de wereld zien we dat burgers het heft in handen nemen en de straat op trekken om van de overheid verandering te vragen zodat hun rechten worden gerespecteerd. Enkel als mensen zich verenigen en opkomen voor hun rechten, kunnen ze deze afdwingen en zijn structurele veranderingen mogelijk.

 

> Ontdek onze visietekst over de rechtenbenadering

Van solidariteitsreis tot solidariteitsactie

Door met je eigen ogen onrecht en mensenrechtenschendingen te zien krijg je vanzelf een diepe drang om in solidariteit te handelen met hen die ze moeten ondergaan, vooral via internationale campagnes gedragen door de sociale bewegingen van de landen in kwestie. Dat kon Viva Salud vaststellen tijdens vele solidariteitsreizen naar haar partnerlanden zoals Palestina.

Solidariteitsreizen: getuige zijn van onrecht

Sinds meerdere jaren organiseert Viva Salud solidariteitsreizen naar Palestina voor leden die al in sociale bewegingen zoals Comac, RedFox, Intal en Geneeskunde voor het Volk actief zijn.

Tijdens deze reizen zijn de deelnemers rechtstreeks getuige van de mensenrechtenschendingen door de Israëlische bezetting tegenover het Palestijnse volk. Ze krijgen de gelegenheid om de context van het Palestijnse verzet tegen de Israëlische kolonisatiepolitiek en de verschillende vormen van repressie tegen de Palestijnse sociale beweging beter te begrijpen. Ze ontmoeten ook actoren op het terrein die strijden voor de bevrijding van hun volk en land.

 

> Bekijk de getuigenis van Comac

 

Best practices uitwisselen en elkaar sterker maken

Het is ook een uitstekende manier om best practices over de strijd in Palestina en België uit te wisselen en elkaar sterker te maken: hoe kunnen we ons beter organiseren en zoveel mogelijk mensen mobiliseren? Welke technieken kunnen we gebruiken om in beeld te komen? Hoe kunnen we de beleidsmakers overhalen om naar onze eisen te luisteren? Hoe blijven we verankerd in onze lokale strijd terwijl we ons toch verbinden met de globale strijd? Hoe kunnen we een duidelijke en concrete impact hebben? Hoe houden we het engagement van onze leden op peil? En hoe kunnen we onze solidariteitscampagnes met het Palestijnse volk hier in België beter aanpakken?

 

Internationale solidariteit met het Palestijnse volk

Verschillende bewegingen waar Viva Salud mee samenwerkt zijn erg actief met internationale solidariteitscampagnes voor het Palestijnse volk en huldigen hetzelfde eenvoudige principe dat de Palestijnen dezelfde rechten hebben als de rest van de mensheid. Samen met de Palestijnse sociale beweging roepen ze op tot geweldloze druk op Israël, tot het land het internationaal recht respecteert en een einde maakt aan de apartheid en de bezetting.

 

De campagne tegen Eurovisie in Israël

In 2018 won de Israëlische zangeres Netta het Eurovisiesongfestival. “Volgend jaar vieren we samen het feest van de diversiteit in Jeruzalem!”, riep ze trots. Die uitspraak, choquerend voor wie de context van de Israëlische kolonisatie in Jeruzalem kent, illustreert de wens van Israël om zijn imago op te poetsen en als een land ‘als alle andere’ gezien te worden. Maar Israël is geen land zoals een ander. Sinds meer dan 70 jaar koloniseert Israël Palestina, onderdrukt het de bevolking en heeft het een systeem van apartheid geïnstalleerd.

Voor de Palestijnse sociale beweging en haar bondgenoten was het moreel en politiek ondenkbaar dat het Eurovisiesongfestival zou doorgaan in Israël. Een internationale boycotcampagne werd gelanceerd.

Er werden heel wat acties gelanceerd in verschillende Europese landen, waaronder een grote actie in België op 14 mei 2019. Activisten installeerden symbolische checkpoints bij de VRT en de RTBF om te protesteren tegen de uitzending van het Eurovisiesongfestival in Israël. Tijdens de actie verkleden activisten zich als Israëlische soldaten en Palestijnse gevangen om de politiek van apartheid en bezetting door de Israëlische staat aan te klagen. “Het positieve imago dat Israël laat zien strookt niet met de werkelijkheid, waarin Israël de Palestijnen al decennialang bezet en militair onderdrukt. Een openbare omroep heeft de plicht zich hier niet medeplichtig aan te maken. Niet deelnemen is een krachtig signaal” – Véronique Coteur, Intal.

Onder de deelnemers aan de actie waren verschillende leden van sociale bewegingen, waarvan sommige deelgenomen hadden aan solidariteitsreizen van Viva Salud naar Palestina. Velen namen deel aan deze campagne om de Palestijnen te ondersteunen in het veranderen van de machtsverhoudingen te veranderen en Israël ertoe te dwingen het humanitair en internationaal recht te respecteren. Voor de Belgische en Europese sociale bewegingen is het ook belangrijk dat onze landen en bedrijven zich niet medeplichtig maken aan deze schendingen door Israël.

Samen sterk om kinderrechten te realiseren!

KIYO ondersteunt organisaties die werken voor of met kinderen en jongeren binnen de ontwikkelingssamenwerking, reiswereld en onderwijs-, of jeugdsector om vanuit hun werking nog meer bij te dragen aan de realisatie van kinderrechten.

Veel organisaties binnen de ontwikkelingssamenwerking, reiswereld en onderwijs-, of jeugdsector werken voor of met kinderen en jongeren. Zij komen daarbij niet zelden in rechtstreeks contact met deze groep, dit brengt zowel opportuniteiten als risico’s met zich mee voor hun welzijn en de realisatie van hun rechten.

KIYO ondersteunt deze organisaties om vanuit een nieuwe blik de huidige werking anders te bekijken en hierover een reflectie op gang te brengen. Het kinderrechtenkader wordt hierbij gebruikt als kapstok. Samen gaan we aan de slag om binnen hun organisatie en activiteiten een cultuur van kinderrechten te creëren, we staan stil bij directe en indirecte impact van hun werking op het welzijn van kinderen en jongeren.  KIYO treedt hierbij op als facilitator door gefaseerde en intensieve ondersteuning te bieden en zo een blijvende verankering van kinderrechten in de organisatie te bekomen.

Het belang van kinderen en jongeren staat hierbij centraal, hoe vermijden we inbreuk op de rechten van kinderen en jongeren, en hoe kunnen actoren bijdragen aan de vervulling van hun rechten. Door een kinderrechtenbril analyseren wij bijvoorbeeld of de cultuur en de activiteiten van een organisatie bijdragen aan daadwerkelijke participatie van kinderen en jongeren en of er genoeg nagedacht is voor hun bescherming. Samen gaan we op zoek naar oplossingen om bepaalde obstakels of uitdagingen aan te gaan en op deze manier een steentje bij te dragen de realisatie van kinderrechten.

 

Quotes:

“KIYO leerde ons om bij alle beslissingen of acties die we met de teams in Senegal namen of opzetten steeds de oefening te maken om te vertrekken vanuit de rechten van het kind. Was wat we wilden wel echt in het belang van het kind? Hadden we het gevraagd aan hen? Wat vonden ze er zelf van? Wat wilden ze zelf? Als er één ding is wat we geleerd hebben in dit traject, is het dat wel: vraag je steeds af wat het kind wil en hoe het kind er tegenover staat.”- 4de pijler organisatie Afractie

“Analysing our projects from a children’s rights perspective made me realise that participation of children and youth is more than their presence and listening to what they have to say. We have to take them into account – always. Therefore we have to continue to raise awareness on the importance of children’s rights with our local partners.” Country Representative Solidagro – Senegal

“KIYO schreef mee aan het inspiratiekader over ‘Kinderrechten en Zuidstages’ dat we bij UCOS samen met VLOHRA uitwerkten. De expertise van KIYO rond werken vanuit een kinderrechtenbenadering met partners in het Zuiden vormde een enorme meerwaarde voor deze tekst. We kijken er naar uit om deze samenwerking de komende jaren verder te zetten om  de internationale mobiliteit van studenten in het hoger onderwijs kinderrechten-vriendelijk te maken.” – UCOS (Universitaire Centrum voor Ontwikkelingssamenwerking)

Action for Rights, jongeren in actie voor hun rechten

A4R promoot actief wereldburgerschap bij leerlingen en begeleidt hen zodat ze een sociale en duurzame actie kunnen opzetten, die een positieve verandering teweegbrengt op school en/of in de samenleving. Dit gebeurt via een online tool die jongeren begeleidt om de acties op te zetten.

Veel jongeren willen zich engageren voor een betere samenleving, maar ze weten niet hoe ze werkelijk iets kunnen veranderen, ze zijn zich niet bewust van hun rechten of denken dat niemand gelooft in hun potentieel. Hierdoor gaat veel talent verloren en opportuniteiten om het anders aan te pakken. KIYO verandert dit door jongeren de tools en vaardigheden te geven om acties te ondernemen rond maatschappelijke uitdagingen zoals ongelijkheid, duurzame ontwikkeling, superdiversiteit, etc. KIYO brengt jongeren hiervoor in contact met jongeren elders in de wereld. Hiervoor werd een online tool ontwikkeld (www.action4rights.be) die een virtuele uitwisseling mogelijk maakt tussen jongeren, hoe ver ze ook van elkaar verwijderd zijn. Twee of meerdere jongerengroepen volgen een parallel traject en wisselen met elkaar uit over een uitdaging, (mogelijke) oplossingen en acties aan de hand van video’s die ze zelf opnemen en uploaden in de tool. Zo komen ze meer te weten over de context in een ander land, over hoe jongeren elders in de wereld opkomen voor hun rechten en kunnen ze elkaar feedback geven en inspireren om tot actie te komen. Deze verschillende sessies worden gegeven aan de jongeren vanuit een door KIYO ontwikkelde visie op empowerment: jongeren worden gesensibiliseerd rond hun rechten en ontdekken hun potentieel en talenten; de jongeren hebben inspraak in het verloop van de activiteiten en kunnen hun mening geven; dit alles gebeurt ook in een veilige omgeving waar jongeren zich ook bv. comfortabel voelen om hun mening te geven; tot slot ontwikkelen ze ook verschillende vaardigheden tijdens dit proces (communicatie, organiseren, samenwerken,…).

 

In 2019 startte een leerlingengroep in Antwerpen gelijktijdig met een jongerengroep in Rio de Janeiro het Action4Rights traject. In een eerste fase identificeerden ze enkele uitdagingen en wisselden hierna filmpjes uit over hun oplossing/actie. De jongeren in Antwerpen en Rio de Janeiro gaven elkaar ook via zelfgemaakte video’s feedback. Het was interessant te zien dat 5 van de 6 door de jongeren gekozen probleemstellingen gelijkliepen in Antwerpen en Rio de Janeiro (milieu, toegang tot cultuur, discriminatie,…). Hiermee wordt voor de jongeren de universaliteit van het rechtenkader duidelijk (in tegenstelling tot lokale noden), en dat ze hiervoor kunnen opkomen. De jongeren brachten onder andere volgende acties naar voor:  een filmpje opnemen rond geweld op school; ontwerpen van schoolbanner rond non-discriminatie; organiseren van een ontbijt om eenzaamheid op school tegen te gaan, jongeren meenemen naar  cultuur en aanbieden van recreatie, opruimacties op de stranden van Rio en hergebruiken van het afval; via kunstopvoeringen het seksisme probleem binnen families bespreekbaar maken, organiseren van debatsessies rond racisme, een online campagne rond geweld tegen jongeren. De coronacrisis stak een stokje voor de eigenlijke uitvoering van de acties, maar dit traject wordt in de toekomst, ook met andere jongerengroepen, verder gezet. Zo wil KIYO zoveel mogelijk jongeren tot actief wereldburgerschap aanzetten.

Evolutie bij het respecteren van het recht op participatie bij kinderen in Burundi

Nooit eerder waren er op de wereld zoveel jongeren en in Afrika vormen ze het grootste deel van de bevolking, met 40% burgers onder de 15 jaar[1]. Deze jongeren hebben een ongelooflijk ontwikkelingspotentieel, maar hoe staat het met hun participatie in initiatieven van de overheid?

Sinds het in voege treden van het Verdrag inzake de rechten van het kind van de Verenigde Naties is de ‘participatie van het kind’ het voorwerp geweest van heel wat initiatieven en projecten. Dit verdrag (IVRK) -dat voor het eerst in de geschiedenis van het internationaal recht kinderen erkende als onderwerp van rechten en niet zomaar als begunstigden van de bescherming van volwassenen- stelt duidelijk dat deze rechten vereisen dat kinderen zelf gehoord en betrokken worden bij beslissingen over kwesties die hen aanbelangen.

Toch vereist dit recht op participatie van kinderen belangrijke veranderingen in het culturele gedrag ten opzichte van kinderen. In Burundi blijft de strijd duren: soms toont de cultuur zich hardnekkig op dit vlak en krijgen de plichten van het kind voorrang op deze rechten, in het bijzonder het recht op participatie en meningsuiting.

Om de balans in evenwicht te brengen omkadert en vormt KIYO, in samenwerking met de lokale partnerorganisaties, kinderen met betrekking tot een brede waaier aan thema’s over levensvaardigheden en technieken voor sensibilisering en belangenbehartiging. Dankzij deze vormingen leren de kinderen hun rechten kennen, brengen ze in de praktijk en eisen ze op. Dat uit zich in de oprichting van jongerenclubs in scholen en gemeenschappen. Deze clubs bieden het kader waarin kinderen en jongeren elkaar ontmoeten, zich in het openbaar leren uitdrukken, hun omgeving analyseren, oplossingen bedenken voor de vastgestelde problemen, enz.

Naast deze clubs bevordert het programma ook de oprichting van ontmoetingskaders voor kinderen/jongeren en volwassenen (ouders, scholen, lokale overheden, enz…). De kinderen worden daarom geïntegreerd in gemeenschapsstructuren zoals de Comités voor de bescherming van het kind (CPE) of de gemengde comités in scholen (samengesteld uit kinderen en leerkrachten). Deze ontmoetingskaders worden de drijvende krachten in de gemeenschappen en vergemakkelijken en stimuleren acties die bijdragen aan het respect voor de rechten, zoals kinderen helpen die slachtoffer werden van geweld op school of in het gezin.

Al deze, door de lokale partnerorganisaties van het programma, voorziene ruimtes die de actieve participatie van kinderen in de verschillende interventiezones bevorderen helpen de samenwerkingsverbanden tussen jongeren en figuren met autoriteit (volwassenen, vertegenwoordigers van de lokale overheid) versterken en garanderen zo het recht op participatie van het kind.

 

[1] https://www.plan-international.fr/info/actualites/news/2017-01-24-le-role-des-jeunes-dans-latteinte-des-objectifs-du-developpement

Strijd tegen voedselonzekerheid, maar eveneens voor rechten

In Burkina Faso is het weinig gebruikelijk om je rechten op te eisen. De partners van Solidagro werken samen met leden van lokale gemeenschapsorganisaties, zodat die zich meer bewust worden van het lokale en nationale beleid en hun rechten kunnen claimen wanneer deze niet worden toegepast.

De niet-evidentie van het recht op voedsel

In Burkina Faso, waar Solidagro samen met zijn partners actief is, zijn de begunstigde landbouwers overtuigd van het belang van agro-ecologische praktijken om voedselonzekerheid en de gevolgen van de klimaatverandering te bestrijden. Toch is het er voor niemand vanzelfsprekend om over het recht op voedsel praten.

Daarom geven de partners van Solidagro niet enkel trainingen in agro-ecologische productietechnieken aan de leden van de basisorganisaties waar ze mee samenwerken. Ze willen hen ook laten begrijpen wat de onderliggende oorzaken zijn van het niet respecteren van hun recht op voedsel.

 

Gemeentelijk beleid dat hen aanbelangt

Om dit aan te pakken wilden de Solidagro-partners de leden van de basisorganisaties informeren over het gemeentelijk beleid dat hen aanbelangt. De partners deelden de sectorale beleidsdocumenten van de ministeries die verantwoordelijk zijn voor plattelandsontwikkeling. Ze organiseerden ook workshops waarin gemeenteambtenaren en technische overheidsdiensten, die verantwoordelijk zijn voor plattelandsontwikkeling, hun structuren voorstelden, evenals de verschillende aan hen toegewezen opdrachten, de uitgevoerde projecten en het nationale beleid dat aan deze projecten ten grondslag ligt.

Door deze informatie begrijpen de leden van de basisorganisaties dat er maatregelen getroffen worden door de overheid en door de gemeentebesturen om de voedselzekerheid te waarborgen, maar dat deze voorzieningen niet steeds worden geïmplementeerd.

Andere workshops waren meer specifiek gericht op de analyse van de uitvoering van gemeentelijke ontwikkelingsplannen. Hierdoor konden leden van de basisorganisaties de plichtsdragers identificeren die verantwoordelijk waren voor het niet realiseren van een aantal van hun rechten, en meer specifiek hun recht op voedsel. Het werd ook duidelijk dat de uitvoering van deze plannen op het vlak  van agro-ecologische maatregelen eerder beperkt is.

De leden van de basisorganisaties hebben sindsdien de overheden aangesproken over deze informatie, die onvoldoende wordt verspreid, en ook over het feit dat hun rechten op vlak van voedselzekerheid niet worden gerespecteerd.